خواص دمنوش بابونه

بابونه یکی از گیاهان دارویی است که به دلیل خواص درمانی فوق‌العاده در طب سنتی به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.این گیاه از خانواه کاسنی به شمار می‌آید و گونه‌های مختلفی دارد. ارتفاع گیاه بین 20 تا 40 سانتی‌متر است و به صورت خودرو در مزارع رشد می‌نماید. بابونه دارای ساقه عمودی بدون پرز و برگ‌هایی با دستجات دو تا سه تایی است.

گلها در این گیاه از دو نوع گلچه زبانه‌ای و لوله‌ای تشکیل شده‌اند و در انتهای ساقه قرار دارند. گلچه‌های لوله‌ای زرد رنگ و دوجنسی بوده و بعد از باز شدن استوانه‌ای شکل می‌گردند. در صورتی که گلچه‌های زبانه‌ای به رنگ سفید بوده و ماده هستند. گیاه بابونه بومی منطقه مدیترانه است ولی امروزه در اروپا، آسیای غربی، آفریقای شمالی، امریکای شمالی و جنوبی و استرالیا پراکندگی گسترده‌ای دارد.
هر چند در ایران این گیاه در بسیاری از مناطق مانند استان‌های خوزستان، کردستان، تهران، آذربایجان، کرمانشاه، مرکزی و چهار محال و بختیاری مشاهده می‌شود اما باید گفت که در فروردین ماه گل های بابونه در شمال استان خوزستان و دشت‌های اطراف اندیمشک جلوه بسیار خاصی دارند.
بخشی از گیاه بابونه که خاصیت و کاربرد درمانی دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد، گلهای آن هستند. این گلها ترکیبات فنولی مانند آپیژنین، کوئرستین، پاتولتین و لوتئولین دارند که مواد اصلی و مؤثره آنها به شمار می‌آید. همچنین روغنی که از این گلها استخراج می‌شود، دارای انواع ترپنوییدها است. به دلیل همین ترکیبات شیمیایی متنوع، این گلها دارای اثرات ضد التهابی، ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد قارچی هستند و کاربردهای درمانی فراوانی دارند.
بنابراین انواع محصولات دارویی، آرایشی و بهداشتی از این گیاه در بازار وجود دارد که بسیار پرطرفدار نیز هستند. این گیاه دارای چند گونه‌ است که دو گونه با نام های گونه آلمانی و گونه رومی آن دارای خواص درمانی بوده و در تهیه محصولات مختلف از آنها استفاده می‌گردد. دمنوش بابونه یکی از محصولاتی است که از این دو گونه بابونه تهیه می‌شود.

فهرست مطالب:(با کلیک بر روی هرعنوان به مطلب موردنظر هدایت شوید)

برای بهره بردن از خواص بابونه، گل‌های آن به شیوه‌های مختلفی آماده می‌شوند تا مورد استفاده قرار گیرند. به طور معمول این گلها به صورت پودر خشک تهیه می‌گردند و سپس ترکیبات مفید و دارویی آنها با استفاده از حلال‌های مناسبی مانند آب، اتانول و یا متانول استخراج می‌شود. با به کاربردن عصاره‌های حاصل که تحت عنوان عصاره‌های آبی، عصاره‌های اتانولی و متانولی معرفی می‌شوند، می‌توان از خواص بابونه استفاده نمود. این عصاره‌ها برای تهیه و تولید انواع لوسیون‌هایی که استعمال خارجی دارند، به کار برده می‌شوند. مصرف جوشانده و دمنوش بابونه نیز در دنیا طرفداران بسیار زیادی دارد.در واقع خواص دمنوش بابونه برای بسیاری از افراد شناخته شده است و از آن برای درمان‌های مختلفی به روش سنتی استفاده می‌کنند.
امروزه در بازار دمنوش بابونه به صورت چای کیسه‌ای موجود است که می‌تواند حاوی پودر گل بابونه خالص و یا ترکیبی از چند گیاه دارویی از جمله بابونه باشد. گل بابونه بسیار معطر است و به همین دلیل دمنوش آن نیز عطر و طعم بسیار منحصر به فردی دارد و توانسته در میان مردم محبوبیت زیادی به دست آورد.مزه و طعم دمنوش‌های گیاهی برای بسیاری از افراد مهم است، به طوری که توجه ویژه‌ای به این موضوع می‌نمایند. هر فرد با توجه به ذائقه خود، دمنوشی که طعم و مزه مناسب را داشته باشد، انتخاب می‌کند.
در مورد دمنوش بابونه باید گفت که طعمی نزدیک به تلخی دارد و ترکیب آن با کمی نبات یا عسل بسیار خوشایند و مطلوب می‌گردد. طبع دمنوش بابونه در طب سنتی، گرم و خشک به شمار می‌آید و باید دانست که خواص دمنوش بابونه نیز تا حدود زیادی بر اساس طبع آن، قابل تعیین است. گل بابونه دارای خواص درمانی بسیار بی‌نظیر و شگفت انگیزی است که برای درمان خیلی از بیماریها مؤثر بوده و سبب بهبودی دردهای زیادی می‌گردد. در نتیجه مصرف دمنوش بابونه که دارای همان خواص بابونه است، می‌تواند برای بیماری های مختلف مفید باشد.

خواص بابونه به قدری زیاد است که برای انواع بیماری‌ها مانند معده درد، دردهای روده، بی‌خوابی و بی‌قراری، اضطراب و مشکلات پوستی مورد مصرف قرار می‌گیرد.برای داشتن یک دمنوش فوق‌العاده و با طعم عالی از این گیاه، باید به شیوه‌ی درستی آن را تهیه نمود تا بتوان از خواص بابونه نهایت بهره را برد. دمنوش بابونه دارای عطر و بوی بسیار خوبی است که تهیه آن آسان و راحت است.
یک روش برای دم کردن گل بابونه و تهیه یک دمنوش پر خاصیت این است که مقدار مشخصی از گل بابونه را در لیوان‌های مخصوص دمنوش ریخته و به آن میزان مناسبی آب اضافه ‌شود. بعد از گذشت 3 دقیقه دمنوش آماده مصرف است. برای زودتر حاضر شدن دمنوش، بهتر است که درپوشی بر روی لیوان قرار گیرد. در روش دیگر برای آماده‌سازی این دمنوش، مانند دم کردن چای از قوری استفاده می‌گردد. در قوری مقداری گل بابونه و آب جوش ریخته می‌شود و بعد از اینکه به خوبی دم کشید، باید آن را از صافی رد نمود تا دمنوش آماده خوردن گردد.

این دمنوش معمولا همراه با عسل یا نبات، بسته به ذائقه افراد، میل می‌شود. باید دقت نمود که میزان مصرف خوراکی این گیاه، 9 تا 15 گرم در روز است و نباید بیشتر از این مقدار استفاده شود. چرا که در اثر زیاده‌روی در مصرف آن ممکن است عوارض مختلفی بروز یابد.

بابونه از گیاهان دارویی بسیار پر خاصیت است که فرآروده‌های حاصل از آن به اشکال مختلفی مانند دمنوش، روغن، کرم، لوسیون و قطره خوراکی به بازار عرضه می‌شوند. در میان این محصولات، دمنوش بابونه محبوبیت زیادی پیدا کرده است. بنابراین در این قسمت برخی از خواص دمنوش بابونه را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
•    کاهش علایم سرماخوردگی 
در بیماری سرماخوردگی علایم مختلفی مانند سوزش گلو، درد گلو، آبریزش و گرفتگی بینی مشاهده می‌شود. سرماخوردگی درمان قطعی و خاصی ندارد و فقط با استفاده از برخی داروهای شیمیایی و گیاهی می‌توان علایم آن را تسکین داد. از آنجایی که گیاه بابونه برای مقابله با عفونت‌ها مؤثر است، بنابراین در کاهش علایم سرماخوردگی نیز می‌تواند به کاربرده شود.
مصرف دمنوش بابونه سبب کاهش ترشحات مخاطی شده و در نتیجه آبریزش بینی را از بین می‌برد. استنشاق بخار گیاه بابونه نیز در رفع علایم سرماخوردگی بسیار تأثیر گذار است. استفاده از دمنوش بابونه می‌تواند گلودرد و سوزش گلو را نیز تا حدود زیادی کاهش دهد. همچنین می‌توان از جوشانده بابونه برای غرغره کردن استفاده نمود تا گلودرد ناشی از سرماخوردگی کمتر شود. خواص دمنوش بابونه علاوه بر سرماخوردگی برای بهبود آنفولانزا و عفونت‌های سینوسی نیز بسیار مفید است.
•    پیشگیری از انواع سرطان‌ها

خواص بابونه می‌تواند در پیشگیری از برخی سرطان‌ها تأثیر زیادی داشته باشد. گیاه بابونه  به دلیل داشتن موادی مانند آپیژنین دارای خاصیت آنتی اکسیدانی است. بنابراین استفاده از فرآورده‌های حاوی بابونه مانند دمنوش آن، در جلوگیری از ایجاد سرطان تأثیرگذار خواهد بود. خاصیت آنتی اکسیدانی در این گیاه، رشد تومور را متوقف می‌نماید و در نتیجه مصرف دمنوش بابونه سبب مبارزه با سلول‌های سرطانی نیز می‌گردد.
از جمله سرطان‌هایی که بابونه در پیشگیری و درمان آنها نقش دارد، می‌توان به سرطان رحم، سرطان پروستات، سرطان سینه، سرطان پوست و سرطان‌های دستگاه گوارش اشاره نمود. همچنین بر اساس تحقیقات و مطالعات اخیر مشخص شده است که دمنوش بابونه می‌تواند در برابر سرطان غده تیرویید نیز نقش بسزایی داشته باشد.

استفاده از دمنوش بابونه به افراد مبتلا به دیابت این امکان را می‌دهد که بیماری خود را به طور صحیحی مدیریت نمایند. انسولین یک هورمون تنظیم کننده قند در بدن است که از سلول‌های پانکراس یا لوزالمعده ترشح می‌گردد. همان طور که قبلا گفته شد، یکی از خواص بابونه وجود ترکیبات آنتی اکسیدان در آن است. این ترکیبات از سلول‌های پانکراس در برابر آسیب و تخریب محافظت می‌نمایند و در نتیجه از ایجاد اختلال در ترشح انسولین جلوگیری می‌شود.
بر اساس مطالعات و تحقیقاتی که بر روی افراد مبتلا به دیابت صورت گرفته است، مشخص گردیده که استفاده منظم از دمنوش بابونه می‌تواند در طولانی مدت سبب کاهش قند خون ناشتا و حتی میانگین مقدار قند خون آنها گردد.قند خون افراد دیابتی بعد از خوردن غذا به سرعت بالا می‌رود. مصرف دمنوش بابونه باعث می‌شود که سرعت افزایش قند خون در چنین شرایطی به میزان قابل توجهی کاهش یابد.

گیاه بابونه به دلیل دارا بودن ترکیبات فلاونوییدی در کنترل فشار خون بسیار مؤثر است و همچنین سبب کاهش سطح کلسترول خون می‌گردد. بنابراین باید گفت که مصرف دمنوش بابونه در حفظ سلامت قلب و عروق، می‌تواند نقش مهمی داشته باشد. در واقع وجود مقادیر بالای فلاونوییدها در بابونه، احتمال مرگ و میر در اثر بیماری‌های قلبی را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. در برخی پژوهش‌ها رابطه معکوس بین مصرف فلاونوییدها و مرگ ناشی از مشکلات قلبی کاملا مشخص شده است. یعنی مصرف بیشتر فلاونوییدها منجر به کاهش احتمال مرگ در اثر بیماری قلبی میشود. این ترکیبات از طریق نوشیدن دمنوش بابونه می‌توانند در اختیار بدن قرار گیرند.

رفع گرفتگی‌ها و دردهای دوران قاعدگی را می‌توان جزء خواص بابونه برای زنان به شمار آورد. عادت ماهیانه در زنان باعث بروز علایمی مانند گرفتگی شکمی، نفخ، التهاب، اضطراب، اختلال در خواب، تعرق و تغییرات خلق و خو می‌گردد. گیاه بابونه به دلیل خاصیت ضد التهابی که دارد، برای کاهش علایم و مشکلات مربوط به این دوره بسیار مؤثر است. در این دوران اسپاسم عضلانی و گرفتگی‌ها خیلی دردناک و ناراحت کننده است.
نوشیدن دمنوش بابونه به دلیل دارا بودن ترکیبات فلاونویید و گلایسین می‌تواند تا حدود زیادی این گرفتگی‌ها را بهبود بخشد. افزایش گلایسین سبب کاهش اسپاسم عضلانی شده و ماهیچه‌های رحم را آرام می‌کند. از دیگر خواص دمنوش بابونه، افزایش جریان خون در ناحیه لگن و رحم است که منجر به منظم شدن عادت ماهانه می‌شود. این دمنوش همچنین برای درمان اختلالات یائسگی در زنان بسیار مناسب است و موجب بهبود عفونت‌های تناسلی در زنان می‌گردد. بنابراین دمنوش بابونه می‌تواند یک نوشیدنی آرام بخش برای زنان باشد که با تأثیر مستقیم بر روی درد و رنج دوران قاعدگی، آنها را به شدت کاهش داده و موجب سلامت جنسی در زنان می‌شود.

استفاده از دمنوش بابونه می‌تواند سلامت سیستم گوارش را در پی داشته باشد. از زمان‌های گذشته تاکنون دمنوش بابونه برای از بین بردن مشکلات معده مانند حالت تهوع، درد، ورم، نفخ و زخم معده استفاده شده است. مصرف این دمنوش تا حدودی میزان اسید معده را کاهش داده و در نتیجه مانع از تشکیل زخم معده شده و می‌تواند این زخم‌ها را بهبود ببخشد.
بابونه دارای خاصیت ضد اسهال نیز هست و از بروز این عارضه جلوگیری می‌کند. از دیگر خواص بابونه برای دستگاه گوارش باید به تأثیر آن در هضم راحت‌تر غذا اشاره نمود. این دمنوش علاوه بر تأثیر گذاری بر روی مشکلات معده، در بهبود و رفع ناراحتی‌های روده مانند روده تحریک پذیر نیز نقش مهمی دارد و سبب کاهش درد شکم و روده می‌گردد.  

خواص بابونه به گونه‌ای است که برای حفظ زیبایی پوست و مراقبت از آن تأثیر بسیار عالی دارد. بابونه به دلیل دارا بودن خاصیت ضد التهابی، ضد باکتریایی و مقادیر بالای آنتی اکسیدان‌ها می‌تواند به از بین بردن بسیاری از مشکلات پوستی کمک کند.
به کاربردن این گیاه برای درمان انواع جراحات و زخم‌ها، کبودی و سوزش پوست، اگزما و سوختگی‌ها مؤثر واقع می‌شود. به طوری که زخم‌ها را ضد عفونی نموده و روند بهبود آنها را سرعت می‌بخشد. برای پاکسازی پوست می‌توان از بخور بابونه استفاده نمود. با استفاده از این بخور منافذ بسته‌ی پوست باز شده و در نتیجه خون رسانی به پوست بهتر صورت می‌گیرد و این موضوع سبب شادابی پوست می‌گردد.
در واقع با بخور دادن، چربی‌های اضافه و سلول‌های مرده از بین می‌روند و رطوبت کافی به پوست می‌رسد. با مرطوب شدن پوست میزان ایجاد چین و چروک‌ها نیز تا حدود زیادی کاهش می‌یابد. بهتر است بعد از اتمام بخور دادن صورت را با آب سرد شست تا منافذ پوست بسته شوند. برای جوانسازی و شفاف نمودن پوست می‌توان از دمنوش بابونه نیز استفاده کرد. نوشیدن و یا استفاده موضعی از این دمنوش برای داشتن پوست درخشان مفید و مؤثر است.
مصرف دمنوش بابونه برای شفاف سازی و سفیدکردن طبیعی پوست عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد. همچنین برای درمان و از بین بردن لکه‌ها و تیرگی‌های موجود بر سطح پوست، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای بسیاری از افراد وجود آکنه و جوش بر روی پوستشان خیلی ناراحت کننده است و مدام در پی روشی برای از بین بردن آنها هستند. به چنین افرادی توصیه می‌شود که با نوشیدن دمنوش بابونه به صورت مداوم و روزانه ، پوست خود را از جوش و آکنه پاکسازی نمایند.
لازم به ذکر است که برای از بین‌بردن حلقه‌های سیاه دور چشم شما می‌توانید چای کیسه‌ای بابونه را ۵ دقیقه در آب جوش قرار دهید و سپس کمی صبر کنید تا خنک شود. حال دمنوش کیسه‌ای را چند دقیقه در زیر و اطراف چشم خود قرار دهید و در پایان اطراف چشم خود را بطور کامل با آب بشویید.
دمنوش بابونه علاوه بر پوست برای مو نیز مفید است. به طوری که استفاده از آن، شوره سر را درمان می‌کند و می‌تواند ریزش مو را کاهش دهد. جهت بهره‌بردن از خواص دمنوش بابونه برای مو‌ پیشنهاد ما به شما این است که دو قاشق غذاخوری از این دمنوش را در شامپوی خود بریزید.
•    داشتن خوابی راحت و بدون استرس
همان طور که قبلا بیان شد، دمنوش بابونه یک نوشیدنی آرامش بخش است که استرس و اضطراب را به میزان زیادی از بدن دور می‌نماید. مصرف این دمنوش مقدار ترشح هورمون‌های سروتونین و ملاتونین را افزایش می‌دهد. سروتونین هورمونی است که به عنوان هورمون شادی شناخته می‌شود و ملاتونین نیز هورمون تنظیم کننده چرخه خواب و بیداری در بدن است. در نتیجه با مصرف دمنوش بابونه و در پی آن افزایش میزان هورمون سروتونین در بدن، استرس و نگرانی‌ها به حداقل رسیده و فرد کمتر دچار اضطراب می‌گردد. همچنین با بالا رفتن مقدار هورمون ملاتونین، زمان خواب و بیداری به درستی تنظیم شده و این موضوع در بهبود کیفیت خواب تأثیر بسیار زیادی دارد. در نتیجه از خواص دمنوش بابونه می‌توان در تسکین علایم استرس، بی‌قراری و نگرانی، اضطراب مزمن، اختلالات خواب و انواع کابوس‌ها استفاده نمود.

قطعا تناسب اندام تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. انجام فعالیت‌های ورزشی مناسب به طور منظم و همچنین داشتن رژیم غذایی برنامه‌ریزی شده از جمله عواملی هستند که در حفظ تناسب اندام بسیار مهم تلقی می‌شوند. برخی افراد برای رسیدن به وزن ایده‌آل خود باید در جهت کاهش وزن پیش روند و برخی دیگر نیاز به افزایش وزن دارند. با توجه به این موضوع هر فرد باید بر اساس نیاز خود یک رژیم غذایی متناسب داشته باشد تا به نتیجه مطلوب برسد.در یک برنامه غذایی خوب و مناسب، گنجاندن میزان کافی نوشیدنی مانند دمنوش‌های گیاهی می‌تواند تأثیر مثبت زیادی داشته باشد.
دمنوش بابونه از جمله این دمنوش‌های گیاهی محسوب می‌شود که هم می‌تواند برای رفع لاغری استفاده شود و هم در جهت کاهش وزن مؤثر باشد. از آنجایی که بابونه سبب افزایش اشتها می‌گردد، می‌توان آن را برای افزایش وزن مصرف نمود. اما برای کاهش وزن باید در کنار استفاده از این دمنوش، ورزش کافی و رژیم غذایی خاص داشت تا تأثیر آن در چربی سوزی و رسیدن به وزن دلخواه مشخص گردد.مصرف مداوم و زمان استفاده از این دمنوش برای کاهش وزن از فاکتورهای مهم به شمار می‌آید.

همانطور که می‌دانید التهاب یک واکنش طبیعی بدن نسبت به انواع زخم و عفونت است. اما التهاب اگر پیشروی کند و تبدیل به التهاب مزمن شود عوارض جانبی بسیاری برای بدن دارد و می‌تواند مشکلات و بیماری‌های مختلف نظیر؛ آرتریت، بواسیر، اختلالات خودایمنی، درد در ناحیه‌ی معده، افسردگی و... ایجاد می‌کند. گل بابونه با روغن‌های فرار و ترکیبات شیمیایی خود یک گیاه ضدالتهاب به شمار می‌آید و التهاب بدن را از بین می‌برد. لازم به ذکر است که با غرغره‌کردن دمنوش بابونه شما می‌توانید هر نوع التهاب را در غشای مخاطی گلو یا دهان از بین ببرید و رفع کنید.

پوکی استخوان یکی از رایج‌ترین بیماری‌های استخوان است که توده و تراکم استخوان‌ها را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد و درنتیجه موجب کاهش ریسک شکستگی استخوان‌ها می‌شود.
مطابق با تحقیقات و بررسی‌های انجام‌شده دمنوش بابونه با اثر بر روی سلول‌ها و بافت‌های استخوانی ریسک پوکی استخوان را کاهش می‌دهد. البته خوب است بدانید که روغن بابونه نیز درد و گرفتگی زانو را به خوبی تسکین می‌بخشد.

مصرف دمنوش بابونه در اغلب موارد بی‌ضرر است ولی برخی افراد نسبت به این گیاه حساسیت نشان می‌دهند و نباید از این دمنوش استفاده کنند. بنابراین باید قبل از نوشیدن این دمنوش گیاهی به برخی از نکات توجه نمود.مثلا به دلیل وجود ترکیبات متنوع و قوی در گیاه بابونه، توصیه می‌شود که زنان باردار و شیرده از مصرف دمنوش و سایر فرآورده‌های این گیاه خودداری نمایند.
همچنین می‌توان به عنوان یکی از عوارض آن، به ایجاد احساس خواب آلودگی اشاره کرد که در این صورت نباید قبل از رانندگی یا انجام کارهایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند، مورد استفاده قرار گیرد. در صورت مصرف بیش از حد و نامناسب دمنوش بابونه، امکان بروز اختلالاتی در کبد و قلب وجود دارد. علاوه بر این نکات باید گفت که بابونه در برخی موارد با بعضی داروها ایجاد تداخل می‌نماید. به طور مثال کسانی که از آسپرین یا داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین استفاده می‌کنند، باید از نوشیدن دمنوش بابونه خودداری نمایند.

سوالات متداول: