تاثیر زعفران بر قلب

قلب یکی از اعضای اصلی دستگاه گردش خون در بدن می‌باشد. این دستگاه وظیفه گرداندن خون در بدن و خون رسانی به بافت‌های مختلف را بر عهده دارد. گردش خون در بدن به منظور انجام امور حیاتی مانند دفع دی اکسید کربن و مواد زاید، رساندن مواد مغذی و مصرف اکسیژن انجام می‌شود. خون، رگ های خونی و قلب، دستگاه گردش خون را تشکیل میدهند. قلب در رأس این دستگاه قرار دارد که خون را به اندام های بدن پمپاژ می‌کند و اکسیژن مورد نیاز را به بافت های بدن میرساند؛ خون هنگام بازگشت به سمت قلب مواد زائد را از قسمت های مختلف بدن جمع آوری نموده و وارد این عضو حیاتی میکند تا تصفیه شود. قلب برای کار کردن منظم و بدون نقص نیاز به مراقبت و نگهداری دارد. استفاده از برخی خوراکی‌های مفید میتواند به سلامت قلب کمک کند. از بین مواد غذایی مختلف که برای سلامت قلب استفاده میشود، زعفران نقش ویژه ای دارد. پزشکان نیز به بیماران قلبی توصیه میکنند، زعفران را در رژیم‌های غذایی خود بگنجانند.

 

زعفران منبع خوبی از مواد معدنی مانند پتاسیم، مس، کلسیم، منگنز، آهن، سلنیم، روی، منیزیم و سرشار از ویتامین A، اسیدفولیک، ریبوفلاوین، نیاسین و ویتامین C میباشد. سایر ترکیبات این گیاه  شامل کاروتنوئیدها، آلدئیدهای مونوترپن، مونوترپنوئیدها، ایزوفرون ها و فلانوئیدها است.

زعفران و مواد متشکل آن همچون کروسین (مسئول رنگ زعفران)، پیکروکروسین (ایجادکننده طعم تلخ زعفران) و سافرانال (مولد بو و عطر زعفران) فواید بسیار زیادی برای قلب دارد و بر عملکرد آن تأثیر می-گذارد. این فواید عبارتند از:

زعفران گیاهی نشاط آور و فرح بخش است. متخصصان معتقدند شادی و نشاط به سلامت قلب کمک زیادی می‌نماید زیرا عصبانیت باعث تضعیف قلب شده و زعفران با رفع استرس و ایجاد آرامش میتواند باعث سالم ماندن قلب شود.
 

زعفران برای سیستم گردش خون بسیار مفید است؛ همچنین خون ساز بوده و باعث بهبود عملکرد سیستم گردش خون می‌شود. از طرف دیگر زعفران برای تصفیه و پاکسازی خون نیز مفید است.

بررسی ها نشان داده است کروسین موجود در زعفران مانع افزایش کلسترول، تری گلیسرید و چربی های مضر در خون و تجمع آن‌ها در عروق بدن است. با جلوگیری از تجمع این مواد در رگ‌ها، بروز سکته قلبی در افراد نیز کاهش مییابد. انسداد رگ‌های قلب مشکل جدی بسیاری از افراد است. پس باید قلب و رگ های خونی را پاکسازی نمود. زعفران روشی گیاهی برای تقویت و از بین بردن گرفتگی رگ‌های قلب است. همچنین در افرادی که دچار حملات قلبی شده اند مصرف زعفران موجب عدم آسیب به بافت قلب و خون مردگی میشود. 

سافرانال موجود در زعفران و عطری که توسط آن ایجاد میشود، از طرفی موجب کاهش خطر سکته قلبی و از طرف دیگر باعث پیشگیری از ضایعات ناشی از سکته قلبی می‌شود.

با تجمع کلسترول و چربی در دیواره عروق و رگ‌ها، بیماری گرفتگی شرایین (آترواسکلروز) به وجود می آید که موجب سخت شدن رگ‌ها و از بین رفتن حالت ارتجاعی آنها می‌شود. بالابودن کلسترول خون و فشار خون، عوامل ژنتیکی و مصرف سیگار مهم‌ترین عوامل ایجاد آترواسکلروز هستند. این بیماری خود پیش زمینه ای برای بروز سکته قلبی و مغزی است. مطالعات نشان داده است کروسین و کروستین موجود در زعفران می‌تواند وقوع بیماری‌های قلبی مانند آترواسکلروز را کاهش دهد. 

ابوعلی سینا در کتب خود بیان کرده است به همراه داروهای قلبی مقداری زعفران نیز به بیماران تجویز شود زیرا موجب ایجاد بهبود در وضعیت کلی بیماران میشود چرا که زعفران عمل هدایت و رساندن دارو به قلب را انجام میدهد در نتیجه تأثیر دارو بر قلب افزایش مییابد. 

زعفران دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است که برای سلامت قلب و عروق مفید است. وقتی بیماران پس از مصرف دارو تأثیر آن را در خود مشاهده نمیکنند بدین معنی است که فرد قوای بدنی پایینی دارد. این طلای سرخ به علت داشتن آنتی اکسیدان فراوان برای افزایش قوای بدن به ویژه توانبخشی قلب کاربرد دارد. اثبات شده است که کروسین، تیامین و ریبوفلاوین موجود در زعفران در تقویت قلب، حفظ سلامت قلب و پیشگیری از مشکلات قلبی مفید و موثر واقع شده است.

کروسین و سافرانال موجود در زعفران موجب کاهش فشار خون در بدن می‌شود. محققان برای اثبات تأثیر زعفران بر فشار خون بالا، تحقیقاتی بر روی چندین موش آزمایشگاهی انجام دادند. به این صورت که مقداری از دوزهای مختلف کروسین و سافرانال موجود در زعفران را به صورت وریدی به آن ها تزریق کردند. در تمامی موارد تمام موش های مبتلا به بیماری فشار خون و موش های دارای فشار خون عادی بسته به میزان دوز دارو، کاهش فشار خون داشتند. 

پتاسیم موجود در زعفران به‌عنوان یک رگ‌گشا، استرس و فشار روی رگ‌های خونی و شریان‌ها را کاهش داده و فشار خون، تنش و فشار روی سیستم قلبی و عروقی را هم به همان نسبت کم می‌نماید که در نهایت از رخ دادن مواردی چون تصلب شرایین، حملات قلبی و سکته مغزی پیشگیری می‌شود.

زعفران با طبع گرم خود باعث ایجاد گرمایش در بدن شده و همچنین موجب تسریع گردش خون می‌شود و به دنبال آن حرارت بدن افزایش می‌یابد. زعفران می‌تواند به‌ عنوان یک مولد انرژی عمل کرده و با افزایش گردش خون، متابولیسم بدن را هم بیشتر کند. همچنین وجود مقادیر زیادی از آهن در زعفران، مقدار گلبول‌های قرمز خون را افزایش می‌دهد. در نتیجه موجب بیشتر شدن گردش خون، اکسیژن رسانی به اندام های بدن برای سوخت و ساز  و پیشگیری از علائم کم‌خونی می‌شود.

ویتامین K در خون از لخته شدن خون در رگ ها جلوگیری می‌کند و مانع از بالارفتن غلظت خون می‌شود. این ویتامین مهم در برخی از ادویه ها و مواد غذایی همچون زعفران وجود دارد؛ پس زعفران با رقیق کردن خون مانع از لخته شدن آن در رگ ها می‌شود.

 

زعفران دوست قلب است چون به عملکرد آن کمک شایانی می‌کند. نتایج نشان می‌دهد زعفران و اجزای آن (به ویژه کروسین، کروستین و سافرانال) عملکرد محافظت از سیستم قلبی را دارند که می توان آن را به آنتی اکسیدان موجود در زعفران نسبت داد. این گیاه ارزشمند باعث تقویت سیستم گردش خون بدن، کاهش فشار خون، کاهش چربی های مضر بدن و مانع از رسوب آن ها در قلب و عروق می‌شود. همچنین از بروز بیماری تصلب شرائین (اترواسکلروزیر) که باعث بروز سکته قلبی است، پیشگیری می‌کند. 

محققان با اشاره به اثرات زعفران مانند اثر ضد فشار خون، پایین آورنده چربی خون،‌ ضد آترواسکلروز(ضد تصلب شرایین) و آرامبخشی، اظهار کردند که در این ادویه اثر ضد سکته قلبی و پیشگیری از انفارکتوس قلبی (مرگ بخشی از بافت قلب به علت نرسیدن خون) نیز مشاهده شده است. پس دوستداران سلامتی باید از این گیاه معجزه آور استفاده کنند.

البته باید به این نکته توجه شود مصرف زعفران در دوزهای بالا می‌تواند خطرساز باشد به علت اینکه تجمع زیاد عناصر بسیار فعال آن می‌تواند تأثیر منفی روی فعالیت ارگان های مختلف بدن داشته باشد. پس بهتر است زعفران را به مقدار مجاز مصرف کرد تا بتوان از خواص دارویی آن بهره مند شد.
 

ترجمه و جمع آوری: واحد تحقیق و توسعه شرکت زعفران بهرامن