نکات مورد توجه در خرید زعفران

زعفران خالص یکی از ادویه‌های گران قیمت جهان است. کشت و تولید این ادویه بسیار سخت و دشوار است و به همین دلیل قیمت بالایی دارد. بالا بودن قیمت زعفران موجب ایجاد انگیزه برای برخی سودجویان افراد متقلب شده است. اگر چه برخی زعفران‌ها را تحت کنترل‌های دقیق با استانداردهای بین‌المللی کیفیت (ISO) و علائم تجاری تضمین کننده اصالت از قبل بسته‌بندی می‌کنند اما این نشانه‌ها همیشه دلیلی بر اصل بودن و کیفیت مناسب محصول نیستند. بنابراین چگونه می‌توانید به طور کامل مطمئن شوید که در حال خرید زعفران جعلی نیستید؟
 

خوشبختانه، چند مورد وجود دارد که می‌توان تعیین کرد که آیا زعفران اصل و با کیفیت است یا خیر. در ادامه مطلب 10 روش ساده برای تشخیص زعفران مرغوب را می‌خوانید:

1.    زعفران ادویه گرانی است و هرگونه قیمت پایین تر از ارزش واقعی آن می‌تواند برای شما سیگنالی از تقلبی بودن محصول بفرستد. همچنین به دنبال برندهای شناخته شده و معتبر باشید. این برندها حتی اگر محصول را با قیمت‌های تخفیف دار بفروشند، شما خرید مطمئنی خواهید داشت.
2.    از چشمان خود استفاده کنید. نخ‌های زعفران دارای رنگ قرمز روشن با نوک کمی کمرنگ تر، بیشتر شبیه به قرمز- نارنجی هستند. رنگ قرمز کدر به معنی قدیمی بودن محصول است. در حالی که تقلب در رنگ زعفران می‌توان بسیار ساده باشد اما زعفران واقعی در رشته‌هایی با انتهای متفاوت شکل می‌گیرد. نخ‌های زعفران از نظر اندازه یکسان هستند، اما از نظر رنگی با هم تفاوت دارند. وقتی همه نخ‌ها دقیقاً از قرمزی یکسانی برخوردار هستند، ممکن است رنگ شده باشند تا رنگ واقعی زیر آن پنهان شود.
3.    سعی کنید زعفران را بچشید، زعفران واقعی هنگام قرار دادن روی زبان طعم تلخی و کمی گس یا تند و تیز خواهد داشت. اگر طعمی شیرین داشته باشد، احتمالاً تقلبی و جعلی است.
4.    نخ‌های زعفران باید خشک و شکننده باشند و نرم و چسبنده نباشند. باید تکه‌های شکسته شده ای از زعفران را در انتهای ظرف بسته بندی مشاهده کنید.
5.    سعی کنید زعفران را خوب بو کنید. اگر عطر آن تلاقی بین علف خشک و عسل باشد، احتمالاً واقعی است و اگر عطری استشمام نکردید، می‌تواند جعلی باشد. زعفران عطر و بوی تازه و معطری می‌دهد. اگر بوی کهنگی دارد یا حس می‌کنید که مقداری ماده شیمیایی به آن افزوده شده است، پس از آن دوری کنید.
6.    انواع برش‌های زعفران را بشناسید. بالاترین کیفیت نخ زعفران، زعفران کوپه دار است که به آن سرگل یا پریمیوم قرمز نیز گفته می‌شود. این زعفران تنها حاوی قسمت قرمز رنگ روشن از کلاله است و قسمت زرد آن قبل از فرآیند خشک کردن حذف شده است. هر چه برش زعفران به سمت رنگ روشن تر آن می‌رود به معنای افت کیفیت آن است.
7.    بسته بندی باید تاریخ برداشت را نشان دهد و این تاریخ باید به زمان حال نزدیک باشد.
8.    آزمایش آب و زعفران را انجام دهید. نخ زعفران را درون آب قرار دهید تا رنگ خود را به آب دهد. در هر دو صورت جعلی یا اصل بودن محصول، آب رنگ یکسان می‌گیرد اما هنگام خارج کردن نخ اگر زعفران رنگ خود را از دست داده بود یعنی تقلبی است و رنگ شده و اگر رنگ خود را حفظ کرده بود یعنی معتبر و اصلی است.
9.    آزمایش جوش شیرین را انجام دهید. مقدار کمی‌ جوش شیرین را در یک آب مخلوط و سپس زعفران را اضافه کنید. مخلوط آب / جوش شیرین اگر زعفران خالص باشد باید زرد شود، در حالی که زعفران جعلی آب را قرمز می‌کند.
 

زعفران ادویه ای با ارزش است که از چهار هزار سال گذشته به عنوان یک داروی طبیعی برای بیش از 90 بیماری استفاده شده است. امروزه از زعفران بیشتر به عنوان ادویه ای بی نظیر برای افزودن طعم و عطر جذاب به غذاهای مختلف استفاده می‌کنند. البته بیشتر افراد به دلیل دارا بودن خواص دارویی این ادویه به آن علاقه نشان می‌دهند. زعفران غالباً بر اساس کشور تولیدکننده به دسته‌های مختلف تقسیم می‌شود. در حال حاضر تولید کنندگان اصلی زعفران ایران، افغانستان، اسپانیا و یونان هستند. زعفران پارسی تقریباً مطلوب ترین شکل امروزه زعفران است. در حقیقت، نه تنها اولین شواهد كشت زعفران در ایران باستان یافت شده است بلكه امروزه ایران بیش از 96٪ از كل عرضه زعفران جهان را به خود اختصاص می‌دهد. بسیاری از توزیع کنندگان ادعا می‌کنند که "زعفران با بالاترین کیفیت در جهان" را دارند اما این همیشه یک تبلیغ کاذب است. خوشبختانه برای مصرف کنندگان، کیفیت و مرغوبیت زعفران قابل اندازه گیری است. كيفيت زعفران با انجام تست‌های آزمايشگاهی محصول اندازه گيری مي‌شود. زمانی كه نوبت به آزمايش زعفران می‌رسد سه عامل اصلی وجود دارد كه بايد در نظر بگيريم. سه مورد مهم Safranal ، Crocin و Picocrocin هستند.
1.    سافرانال ( قدرت عطر )
2.    کروسین ( قدرت رنگ )
3.    پیکروکروسین ( قدرت طعم )

جالب است بدانید چهار طبقه بندی اصلی زعفران وجود دارد. این چهار طبقه بندی بر اساس برش نخ زعفران است. چهار نوع مختلف برش زعفران عبارتند از:
1.    سرگل: در زبان فارسی به معنی "بالای گل" است. سرگل یک نوع از برش زعفران ایرانی است که از بالای نخ زعفران بدست می‌آید. همچنین دارای عطر خاص و قدرتمندی است. به طور کلی، زعفران سرگل به دلیل عدم داشتن نخ‌های زرد یا نارنجی، از کیفیت بالایی برخوردار است. زعفران سرگل را می‌توان به لطف رنگ قرمز کامل و عمیق و نخ‌های کوتاه آن به راحتی شناخت. زعفران سرگل اغلب حاوی خرده و نخ‌های شکسته است.
2.    سوپر نگین: گران ترین و نادرترین نوع برش زعفران است. زعفران سوپر نگین نه تنها به دلیل پرقدرت ترین بودن بلکه به دلیل ویژگی‌های زیبایی شناختی نیز طرفداران بسیاری دارد. نخ‌های سوپر نگین از طول بیشتری برخوردار هستند و هیچ نخ زرد یا نارنجی ندارند. نخ‌ها بصورت متقارن بریده شده و بدون خردگی و شکستگی هستند. سوپر نگین در مقایسه با دیگر انواع زعفران، بیشترین طرفدار را در بین افرادی دارند که بهترین‌ها را می‌خواهند.
3.    نگین: وقتی زعفران نگین را با سرگل و سوپر نگین مقایسه می‌کنیم، نگین طول بیشتری دارد و حاوی برخی قسمت‌های زرد و نارنجی نخ است. به عبارت ساده، عطر، کیفیت و خلوص آن هنوز هم عالی است اما هزینه برخی از بخش‌های زرد و نارنجی را نیز با کیفیت پایین پرداخت می‌کنید.
4.    پوشال: این زعفران ارزان ترین و متداول ترین زعفران در فروشگاه‌ها است و بفروش می‌رسد. از آنجایی که زعفران بسیار گران است، برخی از توزیع کنندگان از فروش قسمت‌های نارنجی و زرد رنگ نخ برای افزایش حاشیه سودشان استفاده می‌کنند. از آنجایی که این قسمت‌های زرد از کلاله هیچ ارزشی ندارند، مصرف کنندگان در نهایت هزینه بیشتری را برای یک محصول کم کیفیت می‌پردازند.
در کل، زعفران ایرانی تا زمانی که از طریق یک منبع معتبر و قابل اعتماد خریداری شود همیشه از کیفیت بالایی برخوردار است. ایران به دلیل ویژگی‌های بسیار مناسب مانند: آب و هوا، منطقه جغرافیایی، خاک و روش‌های تولید و برداشت ارگانیک همچنان به حفظ زعفران با کیفیت ادامه خواهد داد. انتخاب هر یک از این نوع زعفران‌ها یک انتخاب هوشمندانه است اما برای افرادی که به دنبال بهترین‌ها هستند زعفران سوپر نگین گران ترین و نادرترین شکل زعفران است. همچنین بالاترین کیفیت زعفران موجود در بازار را داراست.

نقش بسته بندی برای بزرگتر کردن صادرات زعفران ایران بسیار مهم است. امروزه بسته بندی نقش مهمی در فروش و بازاریابی محصولات کشاورزی دارد. طراحی مناسب و بسته بندی دقیق محصولات کشاورزی با توجه به سلیقه و فرهنگ مردم و در نتیجه بهبود اوضاع اقتصادی و به عنوان عاملی برای اشتغال فارغ التحصیلان روستایی و کشاورزی مطرح شده است. بنابراین ارائه زعفران با بهترین کیفیت و بسته بندی برابر با استانداردهای جهانی، باعث ایجاد ثبات در صادرات زعفران ایرانی به سراسر جهان و کسب درآمد برای شاغلین کشاورزی و کاهش مهاجرت روستایی و از بین بردن واسطه‌ها و در نتیجه پیشرفت روستاها می‌شود. این موارد با مدیریت صحیح و دقیق در دسترس هستند. بسته بندی ارتباطی مفيد بين صنعت و كشاورزی است كه با برقراری اين ارتباط، محصولات كشاورزی با ارزش تر می‌شوند. در مورد بسته بندی زعفران با بسیاری از مسائل برخورد خواهیم کرد اما سعی داریم نکات زیر را مرور کنیم.
بسته بندی باعث می‌شود هویت زعفران مشخص شود و شناخت مشتری را راجع به محصول با توجه به نیازها بهبود ببخشد و این یک شاخص مفید برای زعفران ایرانی است. ایجاد دیدگاه ذهنی مثبت برای ایجاد ثبات در مشتریان و افزایش سطح فروش و کاهش هزینه‌های بازاریابی عوامل اصلی بسته بندی زعفران است. بسته بندی مناسب، زعفران را در برابر آلودگی‌ها محافظت می‌کند و همچنین روند حمل و نقل و نگهداری زعفران را تسهیل می‌کند. علاوه بر این، ایجاد واحدهای مکانیزه و کارخانه‌هایی برای بسته بندی زعفران موجب اشغال اکثر فارغ التحصیلان رشته کشاورزی و سایر زمینه‌های مرتبط خواهد شد. بسته بندی زعفران در افزایش صادرات و کسب ارز و گسترش صنعت بسته بندی و تولید زعفران نقش اساسی و اجتناب ناپذیری دارد.
زعفران محصولی است که نقش مهمی در بخش صادرات دارد. بسته بندی شکیل زعفران باعث گسترش زعفران صادراتی شده و نقش اساسی در رضایت مشتری و نظر آنها در مورد محصولات ایرانی در نمایشگاه‌های صادراتی دارد. اخیراً برخی کلمات و عبارات مانند صادرات، ضرورت بسته بندی و اسپانیا را در حوزه زعفران بسیار شنیده ایم. این سخنان حاکی از آن است که زعفران و نمایشگاه‌های جهانی آن به یک ناهنجاری مهم برای ایرانیان تبدیل شده است. 
زعفران یک محصول استراتژیک و مناسب برای کشاورزی در ایران است. افزایش سطح کشت زعفران باعث تعدیل برنامه‌های بازاریابی طولانی مدت و کارآمد و طراحی مناسب برای بسته بندی و افزایش قیمت آن می‌شود. مطالعات بسیاری در مورد زعفران و صادرات آن انجام شده اما برخی از آنها عملی نبوده و برخی دیگر در مرحله اولیه متوقف شده اند.

این روزها اهمیت ظروف بسته بندی زعفران در کنار کیفیت خود زعفران رو به افزایش است. بسته بندی‌های زعفران تولید شده در مشهد، در انواع مختلف مانند پلی کریستال، خاتم و پاکتی دارای حجم زیادی فروش داخلی و خارجی هستند.
با توجه به صادرات عمده و بسته بندی در کشورهای مختلف، نیاز به استفاده از ظروف بسته بندی با کیفیت و مناسب در بازار این محصول اهمیت بسیاری پیدا می‌کند

•    ظروف بسته بندی پلی کریستال
•    ظروف بسته بندی خاتم
•    ظروف بسته بندی پاکتی

ظروف کریستالی از پلی اتیلن ساخته شده و در طرح‌ها و اندازه‌های مختلفی موجود است. این ظروف بیشتر برای حجم‌های نیم گرم، یک گرم، نیم مثقال و یک مثقال استفاده می‌شود. ظروف کریستالی به دلیل شفافیتی که دارند، طراحی زیبایی از بسته را ارائه می‌دهند. در نتیجه با توجه به ظرافت آن می‌تواند گزینه مناسبی برای صادرات باشد.
مزایای این نوع ظروف به شرح زیر است:
•    دارای شفافیت 
•    حفظ ظاهر و انسجام رشته‌های زعفران
•    جلوگیری از نفوذ و تماس زعفران با هوا و رطوبت
•    مناسب برای چاپ‌های اختصاصی
توجه داشته باشید که قیمت تمام شده در این نوع بسته بندی برای مشتری بالا است.

زیبایی و طرح‌های سنتی آن در بین مشتریان طرفداران بسیاری دارد و همچنین استحکام این نوع بسته بندی از خرد شدن رشته‌های زعفران جلوگیری می‌کند. اما در بسته بندی‌های خاتم زعفران امکان ارائه طرح‌های گوناگون را ندارید.

این نوع بسته بندی مقاومت بالایی ندارد و باعث خرد شدن رشته‌های زعفران می‌شود اما قیمت تمام شده آن از بسته بندی‌های دیگر پایین تر است و برای فروش داخلی مناسب هستند.
همیشه معامله گران نادرستی وجود خواهند داشت که دوست دارند یک ترفند برای کلاهبرداری از شما بکار بگیرند. بهترین راه برای جلوگیری از کلاهبرداری، تنها خرید از نمایندگی‌های معتبر است. در رابطه با فروشگاه یک بررسی انجام دهید و در صورت برخورداری از اعتبار و سابقه درخشان در فروش محصولات از آنها خرید کنید. همچنین می‌توانید خرید اینترنتی زعفران را از فروشگاه بهرامن انجام دهید که کیفیت و سلامت محصولات خود را تضمین می‌کند.

خواص شگفت انگیز زعفران یکی از دلایل گران بودن این ادویه است و خوشبختانه برای دریافت این اثرات مثبت به مقدار کمی ‌از آن نیاز دارید. بنابراین، سؤال این است: هنگامی که برای اولین بار از آن استفاده کردید، باید با باقی مانده زعفران چه کاری انجام دهید؟ چگونه زعفران تازه را به بهترین روش و برای چند سال یا بیشتر نگهداری کنیم؟
بهترین راه برای نگهداری زعفران، قرار دادن آن در یک ظرف تمیز و محکم است. هنگامی که زعفران تازه در معرض هوا و رطوبت زیادی قرار بگیرد، در مدت زمان کوتاهی خاصیت خود را از دست می‌دهد. این یکی از دلایلی است که شما باید از یک ظرف کوچک استفاده کنید که هوا نتواند آزادانه گردش کند. بنابراین بعد از اینکه آن را در یک ظرف مخصوص نگهداری کردید، باید آن را در جای خنک و خشک و دور از نور خورشید قرار دهید. بهترین گزینه این است که ظرف را در یک کابینت آشپزخانه نگه دارید که در معرض نور مستقیم خورشید نباشد. علاوه بر این، از کابینت یا کشوهایی از جنس چوب استفاده کنید زیرا فلز به راحتی گرما را جذب می‌کند.
گفتنی است، در صورت نگهداری به روش مناسب، زعفران می‌تواند بیش از دو سال دوام داشته باشد. با این حال، بهترین زمان برای استفاده از آن در طی دو سال است زیرا پس از این مدت زمان شروع به از دست دادن اثرات آن خواهد کرد.
افراد زیادی وجود دارند که تصور می‌کنند باید زعفران را در یخچال نگهداری کنند. اما باید از نگهداری زعفران در یخچال جلوگیری کرد، به ویژه در مواردی که مرتباً از زعفران استفاده می‌کنید. هنگام حرکت زعفران در داخل و خارج از یخچال تمام وقت، میعان ایجاد می‌کنید. در نتیجه، می‌توان انتظار افزایش سطح رطوبت را داشت که در نهایت خواص زعفران را از بین میبرد. متخصصان دمای متعادل بین 15 تا 20 درجه سانتیگراد را توصیه می‌کنند.
همانطور که قبلاً نیز اشاره کردیم، رطوبت نقش مهمی ‌در طول عمر زعفران دارد. توصیه می‌شود رطوبت را در حدود 40٪ نگه دارید.
هنگام نگهداری زعفران، برای محافظت بیشتر از فویل آلومینیومی ‌استفاده کنید.
در آخر بهتر است از چند ظروف کوچک استفاده کنید زیرا همانطور که قبلاً گفتیم، هر بار که درب ظرف را باز می‌کنید مقدار کمی رطوبت وارد ظرف می‌شود و استفاده مکرر باعث خراب شدن محتوای ظرف می‌شود.
همانطور که مشاهده می‌کنید، نگهداری از زعفران کار چندان سختی نیست. تمام آنچه شما نیاز دارید یک ظرف تمیز و محلی مناسب برای نگه داشتن آن است. اگر می‌خواهید مطمئن باشید که زعفران تازه شما به مدت طولانی دوام خواهد داشت و از تمام مزایای آن بهره مند خواهید شد، از زعفران خالص و با کیفیت مانند زعفران بهرامن استفاده کنید.
 

ترجمه و جمع آوری: واحد تحقیق و توسعه شرکت زعفران بهرامن