میوه عناب که به عنوان خرما قرمز یا خرما چینی هم شناخته می‌شود. محبوبیت بسیار بالایی در سراسر جهان مخصوصا در جنوب آسیا دارد. عناب از تیره سنجدیان است که معمولا در مناطق گرمسیر و خشک رشد می‌کند. برگ‌های کوچک سبز رنگ تخم مرغی شکلی این درختچه در زمستان می‌ریزد. میوه عناب در ابتدا سبز و گرد است. ولی وقتی کامل می‌رسد، قرمز رنگ می‌شود و چروک می‌خورد. طعم شیرین و بافت جویدنی خشک شده باعث شده است که در آبنبات‌ها و دسرها مورد استفاده قرار بگیرد.
عناب طبع معتدل و مرطوبی دارد. اما براساس نظر برخی دانشمندان نظیر ابوعلی سینا، طبع عناب کمی سرد است. از همین رو ممکن است خوردن عناب در افراد سرد مزاج، باعث تولید گاز و نفخ شود. توصیه ما برای افراد دارای طبع سرد، این است که به همراه عناب از شکر و مویز استفاده کنند.
عناب کالری کمی دارد. اما غنی از فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. اگر بخواهیم به طور کامل مقدار موادمغذی موجود در عناب را شرح دهیم باید بگوییم که 100 گرم عناب در حدود 79 کالری دارد و پروتئین، چربی، کربوهیدرات و فیبر آن به ترتیب، 1، 0، 20 و 10گرم است.
از آنجایی که مقدار بالایی فیبر دارد، می‌تواند به عنوان یک میان وعده سالم و مغذی قرار گیرد. درست است که عناب حاوی ویتامین‌های مختلفی است. اما ویتامین C بیشترین ویتامین موجود در این میوه پرخاصیت است. به همین خاطر دارای خواص آنتی اکسیدانی است و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. پتاسیمی که در عناب وجود دارد.
در کنترل عضلات و تعادل الکترولیت‌ها نقش بسزایی ایفا می‌کند. کربوهیرات موجود در آن به صورت قند طبیعی است. انرژی بدن را به طور کامل می‌تواند تامین کند. معمولا عناب خشک شده بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید به این نکته توجه کنید که کالری و قند عناب خشک شده بیشتر از میوه تازه عناب است.
چون در هنگام خشک شدن، قندهایی که در عناب وجود دارند غلیظ می‌شوند. علاوه بر آن ممکن است حین خشک شدن، قندهای اضافی به آن بیفزآیند. با ما همراه باشید تا در ادامه به توضیح مفصل خواص شگفت انگیز عناب بپردازیم.
مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که عناب هم به صورت تازه و هم به صورت خشک شده دارای فواید و خواص بسیار زیادی برای سیستم عصبی، گوارشی، ایمنی و … است. همچنین در طب سنتی برای بهبود خواب و کاهش اضطراب از عناب استفاده می‌کنند.
ترکیب چندین آنتی اکسیدان در عناب وجود دارد. فلاوونوئیدها، پلی ساکاریدها، اسیدهای تری ترپنیک از جمله آنتی اکسیدان‌های موجود در عناب هستند. علاوه بر آن‌ها، مقدار فراوانی ویتامین C هم در عناب وجود دارد که به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل می‌کند. وجود این آنتی اکسیدان‌ها از آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد در بدن جلوگیری می‌کند و عملکرد آن‌ها معکوس می‌کند.
معمولا آسیبی که رادیکال‌های آزاد به بدن وارد می‌کند به صورت بیماری ظاهر می‌شود. برای مثال دیابت نوع دو، بیماری‌های قلبی. برخی از سرطان‌ها شایع‌ترین بیماری‌هایی هستند که در اثر عملکرد رادیکال‌های آزاد بوجود آمده‌اند. درحقیقت می‌توان گفت بیشترین مزیت و خاصیت این میوه، به سبب وجود آنتی اکسیدان‌های مختلف است.
مصرف عناب در پیشگیری و درمان بسیاری از مشکلات زنانه اعم از بیماری‌های رحم و تخمدان‌ها مفید است. همچنین عواملی مثل سندروم پلی کیستیک تخمدان، افزایش قطر اندومتر رحم و بسیاری از سرطان‌ها که عامل نازایی در بانوان هستند را کاهش می‌دهد.
خوردن عناب باعث افزایش سلامت اندام‌های تناسلی می‌شود. اگر شما هم جز افرادی هستید که از قاعدگی‌های نامنظم خسته شده‌اید. حتما عناب را به صورت خشک یا به صورت تازه به طور مرتب مصرف کنید تا خواص معجزه‌آسای آن را ببینید.
از آنجایی که عناب حاوی مقادیر بالایی از فیبر است، در بهبود هضم غذا نقش بسزایی دارد. وجود فیبر باعث می‌شود که مدفوع نرم‌تر شود. درنتیجه غذا در دستگاه گوارش با سرعت نسبتا بالایی حرکت می‌کند و یبوست، کاهش پیدا می‌کند.
فیبر موجود در عناب به عنوان غذای باکتری‌های مفید ساکن روده، قرار می‌گیرد. همچنین عصاره‌ی عناب در تقویت پوشش معده و روده هم نقش مهمی دارد. عناب سبب کاهش زخم‌های معده می‌شود و از آسیب احتمالی که به دلیل وجود باکتری‌های مضر در روده وجود دارد، ممانعت به عمل می‌آورد.
همانطور که می‌دانید کبد اندامی است که مسئول متابولیسم، ترشح و دفع مواد در بدن است. یکی از مواد طبیعی که در پاکسازی و سم زدایی کبد نقش بسزایی دارد، عناب است. مصرف عناب باعث می‌شود که میزان آنزیم‌های کبدی که نشانگر آسیب‌های بافتی هستند، کاهش یابد و عملکرد کبد را بهبود می‌بخشد.
علاوه بر این، مصرف عناب می‌تواند در پیشگیری و درمان کبد چرب کمک کننده باشد. چون هم غلظت بیلی‌روبین را کاهش می‌دهد و هم کلسترول و تری گلیسرید را کمتر می‌کند.
همانطور که گفته شد، عناب سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین C است که مانع از عملکرد رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود. اگر میزان رادیکال‌های آزاد در بدن بیش از حد مجاز باشد، سرعت پیر شدن بالا می‌رود و احتمال بروز برخی مشکلات مانند سرطان و بیماری‌های قلبی افزایش پیدا می‌کند.
از آنجایی که بدن ما نمی‌تواند ویتامین C موردنیاز را تامین کند، حتما باید توسط مکمل‌ها و رژیم غذایی درست جبران شود. خوب است بدانید مصرف فقط نیم فنجان عناب تازه بیش از 100 درصد نیاز روزانه شما را به ویتامین C تامین می‌کند.
از طرف دیگر وجود ویتامین C در بدن باعث می‌شود که زخم‌ها زودتر بهبود یابند و همچنین برای سلامت پوست و مو هم بسیار مفید است. نتایج حاصل از مطالعاتی که انجام شده است نشان می‌دهد که عصاره عناب می‌تواند سلول‌های سرطانی تخمدان، کبد، روده بزرگ، پستان و دهانه رحم را از بین ببرد.
عناب یکی از موادی است که باعث تسکین ذهن و بدن می‌شود. به همین دلیل، عناب را به عنوان یک میوه ضدافسردگی، ضداضطراب و ضد استرس می‌شناسند. عصاره دانه عناب اگر به مقدار کمی مصرف شود، خاصیت ضداضطرابی دارد اما اگر در دوزهای بالاتر مورد استفاده قرار گیرد می‌تواند به عنوان یک آرام بخش عمل کند.
از آنجایی که کالری عناب پایین است و هیچ کلسترولی ندارد و از طرف دیگر به مقدار بالایی دارای پروتئین و فیبر است، می‌تواند بهترین گزینه برای افرادی باشد که قصد کاهش وزن دارند. در صورت مصرف عناب، کمتر احساس گرسنگی می‌کنید و به همین دلیل با استفاده مداوم از این میوه خوشمزه، لاغری را به ارمغان خواهید آورد.
از آنجایی که عناب سرشار از پتاسیم است و به میزان کمی سدیم دارد، رگ‌های خونی را شل می‌کند و همین باعث می‌شود که سطح فشار خون در یک دامنه معینی کنترل شود. از این میوه به عنوان یک عامل ضد آتروژن هم یاد می‌شود. چون مانع از رسوب چربی و گرفتگی عروق می‌شود.
اگر فرزند چاقی دارید و از بیماری‌های احتمالی قلبی عروقی فرزندتان نگران هستید، توصیه می‌شود حتما عناب را در رژیم غذایی فرزندتان قرار دهید تا میزان احتمال بروز سکته‌های قلبی، کاهش یابد.
درست است که عناب خواص دارویی و درمانی بسیاری دارد. اما مثل همه‌ی مواد، دارای یکسری مضراتی هم هست که در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت. اگر بیش از حد عناب مصرف کنید، ممکن است دچار اسهال، نفخ، ضعف و کاهش اشتها شوید.
از آنجایی که مصرف عناب باعث کاهش قند می‌شود، به هیچ عنوان مصرف آن برای افراد دیابتی توصیه نمی‌شود. همچنین اگر غلظت خون بالایی دارید بهتر است از خوردن عناب خودداری کنید. اگر داروی ضدافسردگی مثل ونلافاکسین مصرف می‌کنید نباید از عناب استفاده کنید. عناب می‌تواند اثر برخی از داروهای تشنج مثل فنی توئین، فنوباربیتون و کاربامازپین را افزایش دهد.
از همین رو بهتر است در صورت مصرف داروی خاصی، حتما در رابطه با خوردن عناب با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است بدنتان به عناب حساسیت نشان دهد. به خاطر همین بهتر است در ابتدا از مقادیر پایینی شروع کنید تا در صورت بروز مشکل، سریعا اثر آن را برطرف کنید.
خوشبختانه عناب را به هر طریقی مصرف کنید، از ارزش غذایی آن کم نمی‌شود. در ادامه سه روش برای مصرف عناب توضیح خواهیم داد. شما می‌تواند براساس ذائقه‌تان هرکدام از این روش‌ها را به کار بگیرید.
یکی از روش‌های کابردی برای مصرف عناب، تهیه شربت آن است. شربت عناب برای سرماخوردگی، درد سینه، سرفه، بهبود گردش خون و … تاثیر مثبتی دارد. برای تهیه این شربت کافی است 400 گرم عناب خشک را در 2 لیتر آب بجوشانید.
بعد از اینکه عناب‌ها کامل آب پز شدند، آن‌ها را از آب خارج کرده و له کنید. مایعی که از له کردن عناب‌ها بوجود می‌آید را از صافی رد کنید و 5/1 کیلوگرم شکر به آن اضافه کنید. این مایع را دوباره بجوشانید تا شکرها به طور کامل حل شوند. بعد از اینکه شربت خنک شد، می‌توانید آن را مصرف کنید.
می‌توان گفت خیس کردن عناب‌ها، یکی از پرخاصیت‌ترین روش‌ها برای مصرف عناب است. برای این کار باید 20 دانه عناب را با 30 دانه مویز و 30 دانه سِپِستان و 17 گرم گل بنفشه مخلوط کرده و در نیم لیتر آب، خیس کنید. بعد از گذشت 10 الی 12 ساعت، مخلوط حاصل را از صافی رد کنید و با 50 گرم شیر خشت و 50 گرم ترنجبین مخلوط کنید تا به طور کامل حل شوند. شما می‌توانید بر اساس ذائقه‌تان، ترکیب این دانه‌های گیاهی را تغییر دهید.
مصرف عناب به صورت خشک شده یکی از رایج‌ترین روش‌هایی است که برای مصرف عناب استفاده می‌شود. عناب تا 40 درصد وزن خود رطوبت جذب می‌کند. به همین دلیل اگر عناب را در خارج از فصل خود به صورت تَر خریداری کنید، ضرر کرده‌اید. چون رطوبت آن مصنوعی است و شما درواقع به جای عناب تازه، آب خریده‌اید.
میوه و سبزیجات زیادی وجود دارند که می‌توانند در دوران بارداری برای رشد جنین مفید باشند. یکی از همین میوه‌ها، عناب است. اما معمولا خانم‌ها در این دوران نسبت به خوردن گیاهان دارویی و برخی میوه‌ها میل چندانی ندارند. گمان می‌کنند این مواد برای سلامت خود و جنین شان ضرر دارد.
اگر به اندازه و درست مصرف شوند، نه تنها مشکلی برای مادر و جنین نخواهند داشت بلکه باعث بهبود سلامت هردو می‌شود. مصرف عناب خشک در دوران بارداری فواید و همچنین عوارضی دارد که در ادامه به طور کامل شرح خواهیم داد.
مصرف عناب در دوران بارداری فواید زیادی هم برای جنین و هم برای مادر دارد. برای مثال به رشد موها کمک می‌کند. ممکن است در دوران بارداری، رشد موهایتان کم شود. برای جبران این مشکل می‌توانید از عناب استفاده کنید تا موهایتان هم ضخیم‌تر شود و هم نرم‌تر. اگر به اگزما یا پوستی خشک دچار هستید، بهتر است از مصرف عناب خشک در دوران بارداری غافل نشوید.
مصرف عناب خشک در دوران بارداری باعث می‌شود که سلول‌های مغزی‌تان در برابر آسیب‌های احتمالی که وجود دارد در امان بمانند. یک نظریه‌ای وجود دارد که می‌گوید مصرف عناب خشک در دوران بارداری باعث کاهش حالت تهوع و استفراغ می‌شود و می‌تواند ضعف و بی‌حالی مادران را کم کند.
اگر از گرفتگی‌ها و دردهای عضلانی در دوران بارداری رنج می‌برید بهتر است حتما عناب را در رژیم غذایی خود قرار دهید. از آنجایی که ماده‌ای به نام روتین در عناب وجود دارد، باعث می‌شود که رگ‌های خونی تقویت شده و منعطف‌تر شوند. از همین رو مصرف عناب خشک در دوران بارداری برای مادرانی که فشارخون بالا دارند، بهترین گزینه است.
ویتامین c و آنتی اکسیدان‌های موجود در عناب باعث می‌شود که سیستم ایمنی مادر قوی‌تر شود. مصرف عناب خشک در دوران بارداری می‌تواند به عنوان یک عامل کمک کننده در مبارزه با عوامل ویروسی و عفونت‌ها باشد. از آنجایی که عناب سرشار از کلسیم و فسفر است، مصرف آن می‌تواند باعث تقویت و افزایش استحکام استخوان‌ها شود.
بنابراین مصرف عناب خشک در دوران بارداری می‌تواند کمبود فسفر و کلسیم را جبران کرده و از پوکی استخوان ها جلوگیری کند. اگر در ماه هشتم بارداری و یا نزدیک زایمان هستید، برای کم کردن اضطراب و استرس خود می‌توانید از عناب استفاده کنید.
به طورکلی مصرف عناب خشک در دوران بارداری بسیار مفید است. اما بهتر است بدانید سه ماه اول بارداری و به ویژه در ماه دوم و همچنین اواخر بارداری، بیشترین تاثیر را بر جنین و مادر می‌گذارد. از طرف دیگر به سبب داشتن خاصیت ضدالتهابی برای کاهش دردهای شکمی و عضلانی بسیار موثر است.
میوه عناب را می‌توان هم به صورت تازه و هم به صورت خشک شده در دوران بارداری مصرف کرد. از همین رو می‌توانید در تمام فصول سال از این میوه بهره مند شوید.
ممکن است خوردن پوست میوه برایتان مشکلات گوارشی ایجاد کند. برای همین بهتر است قبل از خوردن، پوشش خارجی آن را جدا کنید. البته این مورد برای همه صدق نمی‌کند. ممکن است شما جز افرادی باشید که با خوردن پوست میوه عناب مشکل خاصی نداشته باشید.
توجه داشته باشید که مصرف این میوه اگر به صورت تازه باشد، خواص بیشتری برای مادر و جنین دارد. چون در روند خشک شدن، اسیدها و مواد مختلفی از جمله متانول ایجاد می‌شود که ممکن است برای زنان باردار عوارض داشته باشد. از همین رو بهتر است در اولویت اول میوه تازه و در اولیت دوم از شربت‌ها و دمنوش‌های حاوی عناب استفاده کنید.
باید توجه داشته باشید خوردن بیش از 20 تا 25 عدد عناب در طول روز باعث ایجاد برخی مشکلات گوارشی برایتان می‌شود و حتی ممکن است دچار یبوست شوید.
همانطور که گفته شد اگر عناب به اندازه و درست مصرف شود، عوارضی نخواهد داشت. اما در صورت مصرف بیش از حد، آهن، فسفر، کلسیم و سایر مواد معدنی به طور نابجا افزایش پیدا می‌کنند که می‌تواند عوارض جدی برای زن باردار داشته باشد.
برای مثال ممکن است در صورت مصرف زیاد عناب مشکلاتی نظیر بی خوابی، افزایش فشارخون، خستگی، یبوست و انقباضات مکرر عضلات ایجاد شود. مصرف این میوه محدودیت خاصی ندارد. فقط باید توجه داشته باشید که اگر دیابتی هستید نباید نزدیک این میوه شوید. چون می‌تواند باعث افزایش ویتامین k و افزایش غلظت خون در بدن شود و مشکلاتی را برای جنین ایجاد کند.
باتوجه به مطالب گفته شده متوجه شدید که عناب دارای خواص دارویی و درمانی بسیار زیادی است که اگر به اندازه و درست مصرف شود می‌تواند در دوران بارداری هم برای بهبود سلامت مادر و هم جنین کمک کننده باشد.
بهتر است قبل از قرار دادن عناب به طور مداوم در رژیم غذایی‌تان با پزشک خود مشورت کرده و با خیال آسوده از آن استفاده کنید.
