زعفران گران‌ترین ادویه جهان است و از رشته‌های قرمز رنگ گل زعفران تهیه می‌شود. این طلای سرخ رنگ هم در پخت غذاها و هم تهیه چای و دمنوش کاربرد بسیار زیادی دارد. چای زعفران نوشیدنی خوش طعم و دلنشینی است که جایگاه ویژه‌ای در بین مردم دارد.
مصرف چای زعفران در کنار یک تکه کیک به عنوان عصرانه بسیار دلچسب است. همچنین در مهمانی‌ها بجای چای سیاه می‌توان با چای زعفرانی از مهمان‌ها پذیرایی کرد. تهیه این چای راحت است و در کمترین زمان آماده می‌شود. احتمالا در فروشگاه‌ها چای‌های زعفرانی را دیده‌اید.
اما اگر قصد دارید خودتان در خانه این چای خوش طعم را درست کنید در ادامه با ما همراه باشید تا انواع چای زعفرانی و طرز تهیه آن را به شما معرفی کنیم.
این چای یکی از انواع نوشیدنی‌های محبوب در بین ایرانیان است که در مراسم‌ها و دورهمی‌ها آن را به شیوه خاصی تهیه می‌کنند. چای زعفران به صورت کیسه‌ای و ترکیب شده با مواد دیگر در برخی فروشگاه‌ها وجود دارد.
این چای خوش طعم و پرخاصیت به راحتی قابل تهیه است و هر زمان که دوست داشته باشید میتوانید چای زعفران دم کرده و نوش جان کنید.
مصرف چای زعفران درصورتی که از پودر و یا رشته‌های درجه یک زعفران تهیه شده باشد علاوه بر عطر و طعم فوق‌العاده خواص بی‌نظیری برای سلامتی دارد. رنگ چای زعفران معمولا زرد مایل به نارنجی است.
البته رنگ آن به میزان زعفران استفاده شده در چای بستگی دارد . هرچه مقدار آن بیشتر باشد چای پررنگ خواهد بود.
زعفران گیاهی است که طبع گرم و خشکی دارد و مصرف آن باعث ایجاد تعادل در طبع افراد سرد مزاج می‌شود. طبع چای سیاه سرد است. درصورت ترکیب با زعفران سردی آن خنثی شده و طعم بهتری به خود می‌گیرد.
زعفران خالص بخاطر ماده‌ای به نام پیکروکروسین طعم نسبتا گس و تلخی دارد. چای تهیه شده با این نوع زعفران معمولا همراه با عسل و یا نبات نوشیده می‌شود.
عطر فوق‌العاده چای زعفران بخاطر وجود ماده سافرانال و روغن فرار در ترکیبات زعفران است. از این رو عطر و طعم چای زعفرانی فراتر از سایر چای‌ها است.
چای زعفران از رشته‌های خالص زعفران ارزش تغذیه‌ای بالایی دارد، تهیه شده است. ترکیبات موثر موجود در زعفران شامل بتاکاروتن، آلفاکاروتن، زاکسانتین، آنتوسیانین، آنتی اکسیدان‌ها و کاروتنوئیدها هستند.
چای زعفران حاوی ویتامین‌هایی همچون A، C و ویتامین‌های گروه B است. نوشیدن آن نیاز بدن به این ویتامین‌ها را تا حدودی تامین می‌کند.
از مواد معدنی موجود در چای زعفران می‌توان به منیزیم، کلسیم، آهن، پتاسیم، فسفر، سدیم و منگنز اشاره کرد. هریک از این مواد تاثیرات مثبتی در بدن دارند.
یک قاشق غذاخوری زعفران (حدود 2 گرم) برای تهیه چای زعفران کافی است. ویتامین‌ها، کربوهیدرات، فیبر، پروتئین و مواد معدنی نام برده شده به مقدار مناسب در آن وجود دارند.
چنانچه هوس چای زعفران کردید دم کردن آن بسیار ساده است. در عرض 15 دقیقه آماده می‌شود. این چای با طعم‌های مختلفی قابل تهیه است. اما ساده‌ترین روش آن اضافه کردن مقداری رشته زعفران خشک شده یا پودر شده آن به آب جوش است.
برای مصرف چای زعفران ساده کافی است 2 لیوان آب را جوش آورده و به اندازه یک قاشق چای‌خوری زعفران به آن اضافه کنید. سپس 10 الی 15 دقیقه صبر کنید تا دم بکشد.
مقدار زعفران در تهیه این چای به ذائقه افراد بستگی دارد و می‌توان آن را کم و زیاد کرد. همچنین برخی افراد از چای سیاه نیز برای تهیه چای زعفران استفاده می‌کنند. این چای به همراه نبات و یا عسل طعم فوق‌العاده‌ای خواهد داشت. انواع روش‌های دیگر برای دم کردن چای زعفران به شرح زیر است.
این چای همانطور که از اسمش پیداست بیشتر در مراسم‌ها و برای پذیرایی از مهمانان ویژه تهیه می‌شود. البته میتوانید در زمان‌های دیگر نیز این چای خوش عطر و خوش طعم را دم کرده و نوش جان کنید. چای زعفرانی مجلسی ترکیبی از چای سیاه، چند رشته زعفران خشک، مقداری هل و یک قاشق غذاخوری گلاب است.
پس از اینکه آب جوشید، روی هل‌ها خراش ایجاد کرده و داخل قوری بریزید. سپس چای سیاه را به آن اضافه کنید. بهتر است زعفران و گلاب را کمی دیرتر به آن اضافه کنید تا عطر و طعم خود را حفظ کند. چای زعفران مجلسی بعد از 10 دقیقه آماده می شود. میتوانید آن را همراه با نبات، شکر، عسل و یا خرما سرو کنید. برای تزئین این چای میتوانید یک یا دو رشته زعفران در فنجان چای قرار دهید.
موادی که برای تهیه این چای لازم دارید، چند رشته زعفران خشک و یا مقداری از پودر شده آن، چند پیمانه آب، دو قاشق چای‌خوری عسل، مقداری زنجبیل تازه رنده شده و یا پودر آن است. بعد از اینکه آب به مرحله جوش رسید زنجبیل و زعفران را به آن اضافه کنید و 15 الی 20 دقیقه زمان بدهید تا به طور کامل دم بکشد.
بهتر است عسل را قبل از نوشیدن به این چای اضافه کنید. چون اضافه کردن عسل به آب در حال جوش خاصیت آن را از بین می‌برد. مصرف چای زعفران همراه با زنجبیل در همه مواقع و بخصوص در دوران پریودی بسیار مفید است. در کنار این چای میتوانید از تکه‌های لیمو نیز استفاده کنید.
نحوه دم کردن این چای کاملا شبیه به چای زعفران با زنجبیل است. با این تفاوت که در تهیه آن به جای زنجبیل از چوب دارچین و یا پودر آن استفاده می‌شود. زعفران و دارچین موجود در این چای طبع گرمی دارند. نوشیدن آن در فصل سرما میتواند تا حدی باعث گرم شدن بدن شود.
این چای گیاهی طعم متفاوتی دارد . برای تهیه آن به مقداری چای سبز، چند رشته زعفران خشک شده، دو پیمانه آب و مقداری شکر نیاز دارید. پس از جوشیدن آب، چای سبز را به آن اضافه کنید. پس از چند دقیقه برگ‌های چای سبز را بردارید و در ظرف دیگری بگذارید. زعفران و شکر را به آب داخل قوری اضافه کرده و شعله را خاموش کنید. پس از 5 دقیقه چای حاضر است. برخی افراد در کنار این چای برای طعم بهتر از برگ نعنا هم استفاده می‌کنند.
این نوشیدنی ایتالیایی به صورت سرد سرو می‌شود و بیشتر برای پذیرایی در فصل تابستان مناسب است. مواد لازم برای تهیه این چای زعفرانی خنک برای 6 نفر آب سرد 6 الی 8 لیوان، آب گرم 3 لیوان، لیموترش 1 عدد، هلو 1 عدد، زعفران به اندازه نصف قاشق چای‌خوری، 5 برگ ریحان، چای رویبوس 1 قاشق غذاخوری و 4 قاشق غذاخوری عسل یا سکنجبین است.
برای تهیه این چای آب گرم، چای رویبوس و زعفران را در قوری بریزید و بگذارید 10 دقیقه دم بکشند. سپس محتوای قوری را از صافی رد کنید تا تفاله‌های چای در آن باقی نماند.
نصف هلو را خرد کرده و همراه با برگ ریحان در پارچ بریزید. محلول چای صاف شده را به همراه لیموترش و عسل به مواد داخل پارچ اضافه کنید و دوباره روی آن نصف دیگر هلو را بریزید. درنهایت آب سرد را به آن اضافه کرده و 1 ساعت در یخچال بگذارید تا کاملا خنک شود.
این چای کمی متفاوت از چای‌هایی است که تا بحال نوش جان کرده‌اید و شاید اولین بار است که اصطلاح شیر چای زعفران را می‌شنوید. اما این نوشیدنی طعم متفات و لذیذی دارد و به یکبار امتحان کردن آن می‌ارزد.
مواد لازم برای تهیه این چای 1 لیوان آب، 5/1 لیوان شیر و یا شیرنارگیل، نصف قاشق چای‌خوری زعفران، 2 قاشق چای‌خوری عسل یا استویا است. درصورت دلخواه میتوانید 3 عدد هل و 2 قاشق چای‌خوری چای رویبوس به آن اضافه کنید. آب جوش و دانه‌های هل را 3 دقیقه روی حرارت بگذارید تا بجوشد.
بعد از خاموش کردن شعله، زعفران را به آن اضافه کرده و 5 الی 8 دقیقه زمان بدهید تا دم بکشد. سپس شیر و چای را به آن اضافه کرده و شعله را روشن کنید. درحدی که شیر گرم شود اما نجوشد. سپس مخلوط را از صافی عبور دهید و همراه با شیرین کننده دلخواه میل کنید.
زعفران یک گیاه پرخاصیت است که از زمان‌های قدیم به عنوان دارویی برای بهبود برخی بیماری‌ها استفاده می‌شده است. چای تهیه شده از این گیاه نیز دارای همان خواصی است که به چند مورد اشاره می‌کنیم.
زعفران میتواند باعث افزایش سطح سروتونین در مغز شود و مانند داروهای ضدافسردگی عمل کند. همچنین اضطراب را کاهش می‌دهد. با نوشیدن یک فنجان چای زعفران می توانید خلق و خوی خود را بهبود ببخشید. نشاط و انرژی لازم در طول روز را تامین می‌کند.
تغییر سطح هورمون‌ها در دوران قاعدگی و پیش از آن باعث ایجاد ناراحتی‌های فیزیکی و نوسانات احساسی می‌شود. شدت این علائم در خانم‌ها متفاوت است و با دارو یا روش‌های خانگی بهبود می‌یابد. مصرف کمی چای زعفران در این دوران میزان گرفتگی و انقباضات شکم، نفخ و خستگی را کاهش می‌دهد.
آنتی اکسیدان‌هایی مانند کروسین و کروستین موجود در ترکیبات زعفران دارای خاصیت ضدسرطانی و ضد توموری هستند. این ترکیبات و سایر آنتی اکسیدان‌ها از بدن در برابر آسیب‌های سلولی محافظت می‌کنند. درنتیجه افرادی که زعفران را به صورت ادویه یا چای مصرف می‌کنند کمتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری‌هایی همچون سرطان قرار می‌گیرند.
آنتی اکسیدان‌های موجود در زعفران میزان کلسترول و فشارخون را کاهش می دهد و سیستم گردش خون را تقویت می‌کنند. همچنین فلاونوئیدهای موجود در ترکیبات آن احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را تا حد زیادی کاهش می‌دهند.
زعفران در ترکیبات خود دارای فلاونوئیدهایی است که در بهبود عملکرد مغز تاثیر مثبتی دارند و به بهبود حافظه و افزایش قدرت یادگیری کمک می‌کنند. کروسین و سافرانال زعفران از مغز در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و از بروز بیماری‌های همچون آلزایمر، پارکینسون و اختلالات عصبی جلوگیری می‌کند.
زعفران دارای مقادیر مناسبی از اسیدهای چرب و ویتامین A است و مصرف آن تاثیر مثبتی در بهبود عملکرد سلول‌های بینایی دارد. معمولا افرادی که در رژیم غذایی خود از زعفران استفاده می‌کنند در سنین پیری کمتر از دیگران به مشکلات مربوط به چشم دچار می‌شوند.
زعفران یکی از منابع ویتامین B، ریبوفلاوین‌ها و آنتی اکسیدان‌ها است و خاصیت ضدباکتریایی و ضدویروسی دارد. نوشیدن یک فنجان چای زعفران میتواند سبب تقویت سیستم ایمنی بدن شود. همچنین خاصیت ضدالتهابی دارد و از ابتلا به بیماری‌های مزمن پیشگیری می‌کند.
مصرف چای زعفران به سبب آرام‌بخش بودن و برخورداری از خواص ضدالتهابی میتواند ناراحتی‌ها و مشکلاتی همچون نفخ و یبوست را بهبود ببخشد و دردهای ناشی از ترشح بیش از حد اسید معده را کاهش دهد. همچنین به کاهش علائم بیماری‌های گوارشی ناشی از سردی مزاج نیز کمک می‌کند.
اولین گروهی که مصرف چای زعفران به آن‌ها توصیه نمی‌شود خانم‌های باردار هستند. در سه ماهه اول بارداری که اندام‌های جنین تشکیل می‌شوند. مصرف زعفران باعث افزایش هورمون پروستاگلاندین در رحم می شود و عضلات رحم را تحریک می‌کند. درنتیجه میتواند منجر به سقط جنین شود. البته استفاده از زعفران در ماه‌های بعدی زیر نظر پزشک ایرادی ندارد و باعث کاهش درد، تنظیم فشارخون و زایمان راحت می‌شود.
افرادی که با مشکل تعریق کف دست مواجه هستند نباید زعفران مصرف کنند. چون میزان تعریق در این افراد را افزایش می‌دهد.
مصرف چای زعفران برای افراد چاق و دارای اضافه وزن نه تنها مفید نیست. بلکه مصرف مداوم آن اشتها را افزایش می دهد و باعث بالا رفتن بیش از حد وزن می‌شود.
اگر داروی فشار خون مصرف می کنید، نباید چای زعفران بخورید.
افرادی که نسبت به ترکیبات زعفران حساسیت دارند و بعد از مصرف آن دچار گیجی، بی‌اشتهایی، تهوع و ناراحتی معده می‌شوند بهتر است از مصرف چای زعفران پرهیز کنند.
مصرف زعفران چه به صورت چای و دمنوش و چه در غذاها برای بیماران قلبی خطرناک است. بخصوص برای افرادی که داروهایی مثل بتابلوکرها و ضد آریتمی مصرف می‌کنند.
افرادی که غلظت خون پایینی دارند و مرتب خون دماغ می‌شوند نباید چای زعفران بنوشند.
افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند باید در مصرف چای زعفران احتیاط کنند. با اینکه زعفران تاثیر مثبتی در کاهش افسردگی دارد اما در این افراد ممکن است اختلال شیدایی را افزایش دهد.
چای زعفران جزو نوشیدنی‌هایی است که طعم بسیار دلنشین و خواص زیادی دارد. با این حال نباید آن را بیش از اندازه مصرف است. چون باعث بیماری و ایجاد مشکلاتی در بدن می‌شود. 1/0 گرم زعفران مقدار استانداردی است که برای مصرف در روز تعیین شده است. این مقدار تقریبا 10 تا 15 عدد از رشته‌های زعفران را شامل می‌شود. این مقدار را میتوانید در غذا و یا نوشیدنی خود استفاده کنید. افرادی که در رژیم غذایی خود به طور مرتب از زعفران استفاده می‌کنند باید حد مجاز آن را رعایت کنند. از این رو توصیه می‌شود در طول هفته 2 تا حداکثر 3 فنجان چای زعفران بنوشید.
چای زعفران یک نوشیدنی سالم، مقوی و خوش عطر است که با ذائقه بسیاری از افراد سازگاری دارد. در این مقاله با شیوه‌های مختلف تهیه این چای و خواص آن آشنا شدیم. با این حال اگر جزو گروهی هستید که مصرف چای زعفران برایتان مضر است. برای نوشیدن آن با پزشک مشورت کنید.
واحد تحقیق و توسعه شرکت زعفران بهرامن
