بهارنارنج یا همان شکوفه درخت نارنج با طبع گرم و خشک و ویتامین‌های بسیار بالای خود فواید و خواص بسیاری برای بدن دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تقویت دستگاه گوارش اشاره کرد. در ادامه‌ی به بررسی دقیق و کامل تاثیر بهارنارنج و چای بهارنارنج بر روی سیستم گوارش می‌پردازیم و دیگر خواص آن را بطورکامل معرفی و بررسی می‌کنیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
فهرست:
(با کلیک بر روی هر عنوان به توضیحات بیشتر هدایت شوید.)
چگونه از بهارنارنج استفاده کنیم؟
بهارنارنج چه تأثیری روی سیستم گوارش دارد؟
همانطور که گفتیم بهارنارنج شکوفه درخت نارنج است. درخت نارنج نوعی درخت بومی در جنوب چین و شمال شرقی هند است که در شهرهای شیراز و مازندران ایران نیز به فراوانی مشاهده می‌شود. خوب است بدانید که درخت‌های بهارنارنج با توجه به نوع خود از هفت تا ۱۵ متر ارتفاع خواهند داشت. غنچه‌های این درخت نیز در اواخر زمستان تشکیل می‌شوند و با شروع بهار شکوفه‌های سفیدرنگ معطر آن بطورکامل باز می‌شوند.
از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مواد تشکیل‌دهنده بهارنارنج می‌توان به روی، کلسیم، منیزیم، منگنز، بور، سدیم، مش، پتاسیم و… اشاره کرد.
این نکته را در نظر داشته باشید که شکوفه‌های نارنج بسیار معطر هستند و طعم تلخی دارند. البته طعم این گیاه در برخی موارد صابونی است، به همین خاطر هنگام میل دمنوش این گیاه کمی عسل به آن بیافزایید.
در حال حاضر جهت استفاده از بهارنارنج روش‌های بسیاری وجود دارد که یکی از آن‌ها استفاده از عرق این گیاه به همراه گلاب و آب در روزهای گرم تابستان است. از دیگر روش‌های استفاده از این گیاه می‌توان به تهیه و تولید فرآورده‌های مختلف نظیر؛ مربا، عرق، شربت، گیاه تازه یا خشک‌شده، گیاه پودرشده و… اشاره کرد. البته هنگام مصرف بهارنارنج حتماً ذائقه خود را در نظر بگیرید و مطابق با همان این گیاه را مصرف نمایید.
امروزه از شکوفه‌های بهارنارنج در تهیه عرقی‌جات و دمنوش‌های مختلف به فراوانی استفاده می‌شود. البته این گیاه کاربردهای دیگری نیز دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به پخت‌وپز، صنایع غذایی، داروسازی، عطرسازی، آروماتراپی و… اشاره کرد.
درنهایت نیز می‌توان گفت که از اسانس روغنی و آب مقطر بهارنارنج در صنایع آرایشی و بهداشتی با هدف سلامت و شادابی پوست نیز به فراوانی استفاده می‌شود.
برای تهیه دمنوش بهارنارنج تنها کافی است که به حدود ۱۰ گرم بهارنارنج دو لیوان آب اضافه کنید و بیست دقیقه آن را بجوشانید. حال دمنوش به دست آمده را از صافی بگذرانید و با اضافه‌کردن یک قاشق مرباخوری عسل یا نبات میل نمایید. این نکته را در نظر داشته باشید که شما میتوانید از عطاری‌ها بهارنارنج را بصورت خشک‌شده خریداری نمایید یا اینکه خودتان در فصل بهار نسبت به چیدن و خشک کردن این شکوفه‌ها اقدام نمایید. همچنین برای خرید چای سیاه بهارنارنج، میتوانید به فروشگاه زعفران بهرامن مراجعه کنید.
مربای بهارنارنج با استفاده از گلبرگ‌های بهارنارنج تهیه می‌شود. به این معنا که گلبرگ‌های بهارنارنج را جمع‌آوری کنید و بشویید و سپس آن‌ها را با آب زیاد بشویید. حال مقدار کمی آب نارنج به محلول اضافه کنید و برای بار دوم مربا را با آب و شکر بجوشانید تا قوام آید. درنهایت مربا را پس از خنک شدن درون شیشه‌های تمیز بریزید و در یخچال نگهداری نمایید.
مطابق با تحقیقات و آزمایشات انجام‌شده نوشیدن دمنوش بهارنارنج در بهبود درد و گرفتگی‌های شکمی و سوهاضمه بسیار موثر است. همچنین این دمنوش در افرادی که معده ضعیف دارند موجب تقویت آن می‌شود. از دیگر تأثیرات بهارنارنج بر روی سیستم گوارش می‌توان به درمان و رفع کم‌اشتهایی، درمان سکسکه، رفع دل‌درد کودکان، درمان زخم معده، بهبود حرکات روده و درمان یبوست و اسهال و…اشاره کرد.
خوب است بدانید که در حال حاضر از طریق ترکیب مقداری عرق بهارنارنج با مقداری آب به راحتی می‌توان یک محلول موثر جهت درمان مشکل اسیدی‌شدن معده تهیه کرد.
بهارنارنج علاوه بر تأثیر بر روی سیستم گوارش خواص و فواید دیگری نیز دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
دمنوش بهارنارنج یکی از بهترین و موثرترین روش‌های درمان اختلالات خواب است که با مصرف آن دو ساعت پیش از خواب، خوابی آرام و راحت خواهید داشت. البته این نکته را در نظر داشته باشید که در مصرف این دمنوش نباید زیاده‌روی کرد.
بهارنارنج بر روی سیستم عصبی افراد نیز تأثیر بسیاری دارد و این اثر را از طریق کاهش اضطراب، کاهش تحریکات عصبی و درنهایت ایجاد آرامش ایجاد می‌شود. البته با استفاده ازاین دمنوش می‌توان قولنج‌های عصبی پ غم و افسردگی را نیز به سرعت از بین برد.
همانطور که می‌دانید با افزایش دما و نزدیک‌شدن به ماه‌های گرم سال رفتار و خلق‌وخوی بسیاری از افراد تغییر می‌کند و در برخی موارد بسیار آزاردهنده می‌شود. برای تغییر در خلق‌وخو خود تنها کافی است که هر روز نصف لیوان عرق بهارنارنج به همراه نصف لیوان آب و یک قاشق سکنجبین میل نمایید تا پس از یک دوره کوتاه تأثیر آن را مشاهده نمایید.
همانطور که می‌دانید سنگ کلیه نوعی رسوب بسیار سخت است که بطورمعمول در اثر بالارفتن غلظت املاح و نمک ادرار ایجاد می‌شود. این سنگ در هر کجای دستگاه ادراری از کلیه تا مثانه قابل مشاهده است.
لازم به ذکر است که سنگ کلیه تا زمانی که ثابت است هیچ علائم یا نشانه‌ای ندارد و مشکلی نیز برای افراد ایجاد نمی‌کند. مطابق با آزمایشات انجام شده مصرف بهارنارنج به همراه آب کرفس جهت استخراج سنگ‌های کلیه و مثانه و حتی خردکردن آن‌ها بسیار موثر و مفید است.
بهارنارنج آنتی‌اکسیدان بسیار بالایی در خود دارد و از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد به خوبی محافظت می‌کند که این امر موجب کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های جدی و مزمن و درنتیجه تقویت سیستم ایمنی فرد می‌شود. اما به راستی چرا رادیکال‌های آزاد خطرناک هستند؟
به این نکته دقت داشته باشید که اتم‌ها با پوسته بیرونی کامل حالت پایدار دارند اما رادیکال‌های آزاد ناپایدار هستند و تلاش می‌کنند که از طریق آسیب‌رساندن به دیگر مولکول‌ها تعداد الکترون‌های خارجی پوسته خود را تکمیل کنند. اگر این روند مداوم رخ دهد فرآیندی به نام استرس اکسیداتیو شکل می‌گیرد که به سلول‌های بدن آسیب جدی وارد خواهد شد و انواع بیماری‌ها و علائم پیری نظیر چین و چروک پوست ظاهر خواهند شد.
از دیگر بیماری‌های مرتبط با استرس اکسیداتیو می‌توان به بیماری‌های سیستم عصبی مرکزی نظیر؛ آلزایمر، زوال عقل، آب مروارید و کاهش بینایی، بیماری‌های قلبی_ عروقی، دیابت، بیماری‌های دژنراتیو ژنتیکی نظیر؛ هانتینگتون و پارکینسون، اختلالات خودایمنی و التهابی نظیر؛ آرتریت روماتوئید و سرطان اشاره کرد که اثرات آن‌ها در ظاهر شامل از بین‌رفتن و نابودی قابلیت ارتجاعی پوست، چین‌وچروک، سفیدی مو، ریزش مو، تغییر در بافت مو و… است.
از دیگر خواص و فواید دمنوش بهارنارنج می‌توان به درمان سردردهای عصبی و میگرن اشاره کرد که از گذشته تا به امروز در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
افزودن بهارنارنج به چای ناراحتی‌های معده را نیز تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد و به این ترتیب فرآیند هضم غذا ساده‌تر و سریع‌تر خواهد شد.
البته لازم به ذکر است که جهت هضم غذا راه‌های طبیعی دیگری نیز وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مصرف فیبر زیاد، افزودن چربی سالم به رژیم غذایی، نوشیدن مایعات، مدیریت استرس، با تمرکز غذاخوردن، جویدن غذا، کنارگذاشتن عادات بد و… اشاره کرد.
مطابق با تحقیقات و بررسی‌های انجام‌شده مصرف منظم و مداوم بهارنارنج در درمان بزرگی طحال نیز بسیار موثر است. به همین خاطر این گیاه به‌عنوان یکی از موثرترین داروهای بزرگی طحال معرفی و شناخته می‌شود.
طحال بخشی از سیستم لنفاوی هریک از ما است که با ذخیره سلول‌های سفید خون و کمک به ایجاد آنتی‌بادی نوعی کمک‌کننده برای سیستم ایمنی بدن به شمار می‌آید.
اسپلنومگالی نوعی عارضه است که با بزرگ‌شدن طحال اتفاق می‌افتد و عوارض بسیاری برای بدن ایجاد می‌کند. بزرگ شدن طحال به دلایل مختلف و بسیاری رخ می‌دهد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به انواع عفونت نظیر؛ عفونت‌های ویروسی، عفونت‌های انگلی، عفونت‌های باکتریایی، انواع سرطان نظیر؛ سرطان خون، سرطان بافت لنفاوی، سرطانی که به طحال گسترش یافته است و دیگر دلایل نظیر؛ کیست، آبسه بزرگ، ضربه‌دیدن هنگام ورزش‌های تماسی و… اشاره کرد.
خوب است بدانید که بزرگی طحال با علائم یا نشانه‌هایی نظیر؛ عدم توانایی خوردن یک وعده غذایی کامل یا زیاد، احساس ناراحتی و پربودن یا درد در سمت چپ بالای شکم، احساس سیری بدون میل غذا، خستگی، کاهش وزن، عفونت‌های مکرر، خونریزی آسان، زردی، کم‌خونی و… همراه است.
دمنوش بهارنارنج از طریق افزایش گردش خون و تنظیم سطح فشارخون می‌تواند تپش نامنظم قلب را به خوبی درمان کند و به این ترتیب از بروز سکته‌های ناگهانی جلوگیری نماید.
لازم به ذکر است که حمله قلبی بطورمعمول زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به قلب مسدود شود. این انسداد از طریق ایجاد چربی و کلسترول می‌تواند عروق کرونر را مسدود کند و از طریق از بین‌بردن پلاک لخته ایجاد کند و به بخشی از قلب آسیب رساند یا اینکه آن را بطورکامل نابود کند.
حمله قلبی که امروزه آن را انفارکتوس میوکارد می‌نامند علائم و نشانه‌های مختلف و بسیاری دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به فشار، تنگی نفس، سوءهاضمه، سوزش سردل یا دردشکمی، عرق سرد، خستگی، سرگیجه، درد یا احساس فشار در قفسه سینه و… اشاره کرد.
بهارنارنج یکی از روش‌های طبیعی کاهش وزن و لاغری است که با آلکالوییدهای مختلف خود نظیر؛ سینفرین و اوکتوپامین که حاوی آگونیستهای سمپاتیک مستقیم و غیرمستقیم است وزن را به خوبی کاهش می‌دهد. البته لازم به ذکر است که آلکالوئید سینافین در افزایش متابولیسم بدن نیز بسیار موثر است و با کاهش اشتها می‌تواند وزن را کاهش دهد.
همانطور که گفتیم بهارنارنج سرشار از آنتی‌اکسیدان است و از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد به خوبی محافظت می‌کند. درنتیجه این امر می‌توان گفت بهارنارنج همانند چای سبز ضدسرطان است و با خواص ضدالتهاب و ضدآلرژی خود موجب پیشگیری و درمان انواع سرطان می‌شود.
خوب است بدانید که سرطان خانواده بزرگی از بیماری‌ها است که در آن سلول‌های بدن بصورت غیرطبیعی رشد می‌کنند و این سلول‌های غیرطبیعی به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابند. این بیماری در هر قسمت از بدن نظیر؛ خون، پوست، سیستم گوارش، سیستم ادراری_ تناسلی، استخوان، ماهیچه، چشم و… می‌تواند ایجاد شود و پس از پیشرفت به دیگر نقاط بدن کشیده شود.
احتمالاً با خود می‌گویید سرطان به چه عللی ایجاد می‌شود؟ به این نکته دقت داشته باشید که درحال حاضر عوامل مختلف و بسیاری موجب سرطان می‌شوند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به قرارگرفتن در معرض ترکیبات شیمیایی یا سمی نظیر؛ بنزن، آزبست، نیکل، کادمیوم، وینیل کلرید، دود توتون، تنباکو و سیگار، پرتوهای یونیزه‌کننده نظیر؛ اورانیوم، رادون، اشعه ماوراء بنفش نور خورشید، پرتوهای آلفا، بتا، گاما و… اشاره کرد.
بهارنارنج برای خانم‌ها نیز فواید بسیاری دارد. برای مثال این دارو در درمان دردهای قاعدگی، مشکلات مربوط به یائسگی و… بسیار موثر است. دمنوش بهارنارنج تغییرات هورمونی دوران پریودی خانم‌ها که موجب استرس، اضطراب، ناراحتی‌های روحی و دیگر مشکلات مشابه را به خوبی درمان می‌کند.
عصاره و آب بهارنارنج برای صافی و درخشندگی پوست نیز بسیار موثر هستند و لک رو جوش‌های پوستی و چین‌وچروک را به خوبی از بین می‌برند. البته درمان تیرگی و سیاهی دور چشم نیز با استفاده از این گیاه به خوبی درمان می‌شود.
از دیگر فواید بهارنارنج برای پوست می‌توان از آن به‌عنوان یک تونر عالی و کاربردی برای پوست‌های چرب اشاره کرد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که استفاده از بهارنارنج به‌عنوان یک نوشیدنی نیز برای پوست می‌تواند موثر باشد.
همانطور که می‌دانید خانم‌ها در دوران بارداری علاوه بر تغییرات جسمی با تغییرات روحی بسیاری نیز مواجه خواهند شد. بهارنارنج با خواص فوق‌العاده بالای خود این ناآرامی‌ها را به خوبی بهبود می‌بخشد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که زیاده‌روی در مصرف بهارنارنج خطرات مختلفی به همراه دارد، به همین خاطر حتما زیر نظر پزشک نسبت به مصرف این گیاه اقدام نمایید.
جالب است بدانید که مصرف روزانه یک لیوان دمنوش یا عرق بهارنارنج افسردگی و اضطراب پس از بارداری که بسیاری از خانم‌های باردار با آن مواجه هستند را از طریق تنظیم ضربان قلب به خوبی بهبود می‌بخشد.
بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری دچار بی‌خوابی می‌شوند، این نکته را در نظر داشته باشید که مصرف داروهای شیمیایی نظیر؛ دیازپام در این دوران عوارضی لب شکری و کام شکری در نوزادان ایجاد می‌کند. به همین خاطر پیشنهاد ما این است که با بهارنارنج بدون هیچ عارضه‌ای خواب خود را در دوران بارداری تنظیم نمایید.
از دیگر فواید بهارنارنج برای خانم‌های باردار می‌توان به از بین‌بردن اضافه وزن دوران بارداری اشاره کرد. بهارنارنج با اسدرین موجود در خود موجب کاهش اشتها و قندخون و درنهایت کاهش وزن و لاغری می‌شود.
بطورکلی مهم‌ترین و اصلی‌ترین خواص و فواید بهارنارنج عبارتند از:
• تنظیم تپش نامنظم قلب و رفع اضطراب
• آرام‌بخش و ضدهیجانات دستگاه عصبی
• مقوی معده و ضدتشنج
• ضدسرطان و ضدآلرژی و ضدالتهاب
• تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن
• افزایش درخشندگی و شفافیت پوست صورت با بخور بهارنارنج
• تنظیم سطح فشارخون و افزایش گردش خون در رگ‌ها
• رفع منافذ پوست با استفاده از عصاره و آب بهارنارنج
• رفع غم، افسردگی و اضطراب با استفاده از عرق بهارنارنج
• ادرارآور
• تسکین ناراحتی‌های سینه
• بهبود سرماخوردگی با بوییدن بهارنارنج
• رفع ضعف اعصاب و نشاط‌آور
• کاهش شدت علائم یائسگی
• رفع سکسکه یا دم‌کرده بهارنارنج
• رفع سرگیجه با استفاده از شربت بهارنارنج
• ضدیبوست
• ضدتشنج
• افزایش اشتها کودکان بدون هیچ ضرر و آسیبی
• متعادل‌کردن دستگاه تنفس
• رفع و بهبود حالت تهوع و استفراغ دوران بارداری
• دفع صفرا
• جلوگیری از شکستگی مویرگ‌ها
• تقویت مغز و پیشگیری از بروز زوال عقل
• شفاف و نرم‌کردن پوست
در ادامه با عوارض مصرف بهار نارنج آشنا شوید.
پیش از هرچیزی این نکته را در نظر داشته باشید که مصرف بهارنارنج هیچ محدودیت سنی ندارد و تا به امروز هیچ عارضه خاصی برای این گیاه گزارش نشده است. اما به این خاطر که این گیاه فشارخون را تا حد بسیار زیادی افزایش می‌دهد، افرادی که فشارخون بالا و بیماری‌های قلبی دارند در مصرف آن نباید زیاده‌روی کنند. همچنین زیاده‌روی در مصرف بهارنارنج ممکن است موجب اختلال در روند خواب و درنتیجه بی‌خوابی شود. البته شما میتوانید از این خاصیت بهارنارنج هنگام نیاز به نخوابیدن استفاده نمایید.
همانطور که گفتیم بهارنارنج در دوران بارداری و شیردهی باید با دقت و زیر نظر پزشک مصرف گردد تا به این ترتیب آسیبی به جنین و مادر نرسد.
لازم به ذکر است که بهارنارنج با برخی داروهای شیمیایی ازجمله داروهای افسردگی نظیر؛ ایتراکونازول، فکسوفنادین، میدازولام، آمیودارون، لووستاتین، کتوکونازول، دکسترومتورفان، ایندیناویر و پروکائین آمید، دیزوپیرامید، کینیدین، تیوریدازین و دیگر داروهای مشابه تداخل دارد، به همین خاطر اگر این داروها را مصرف می‌کنید و تمایل به استفاده از بهارنارنج دارید حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
درنهایت این نکته را فراموش نکنید که حتی پر خاصیت‌‌ترین گیاهان می‌توانند برای بدن عوارضی به همراه داشته باشند. بهارنارنج نیز از این قاعده مستثنی نیست و تحت هیچ شرایطی نمی‌توان آن را بیش از حد مصرف کرد.
جمع‌بندی
در مطالب فوق به تأثیر بهارنارنج بر روی دستگاه گوارش پرداختیم و دیگر خواص و فواید این گیاه را بطورکامل توضیح دادیم.
همانطور که گفتیم دمنوش بهارنارنج در بهبود درد و گرفتگی‌های شکمی و سوهاضمه بسیار موثر است. همچنین این دمنوش در افرادی که معده ضعیف دارند موجب تقویت آن می‌شود. از دیگر تأثیرات بهارنارنج بر روی سیستم گوارش می‌توان به درمان و رفع کم‌اشتهایی، درمان سکسکه، رفع دل‌درد کودکان، درمان زخم معده، بهبود حرکات روده و درمان یبوست و اسهال، تنظیم تپش نامنظم قلب و رفع اضطراب اشاره کرد.
بهارنارنج علاوه بر تأثیر در دستگاه گوارش فواید دیگری نیز دارد که از مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان به افزایش درخشندگی و شفافیت پوست صورت، دفع صفرا، جلوگیری از شکستگی مویرگ‌ها، بهبود علائم سرماخوردگی، کاهش علائم یائسگی، تقویت مغز و کاهش ریسک ابتلا به زوال عقل، رفع ضعف اعصاب، درمان یبوست و اسهال و… اشاره کرد.
درنهایت این نکته را فراموش نکنید که تا به امروز هیچ گزارشی مبنی بر عوارض خطرناک مصرف بهارنارنج ثبت نشده است. اما زیاده‌روی در مصرف آن می‌تواند خطراتی نظیر؛ افزایش بیش از حد فشارخون، بی‌خوابی و… برای افراد ایجاد کند. همچنین اگر داروی خاصی مصرف می‌نمایید حتماً پیش از استفاده از بهارنارنج با پزشک خود مشورت نمایید تا به این ترتیب تداخل دارویی ایجاد نشود.
ترجمه و جمع آوری: واحد تحقیق و توسعه شرکت زعفران بهرامن
